Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

1. as-sĕro (ads-, K. and H., Müller), sēvi, situm, 3, v. a., to sow, plant, or set near something (very rare; not in Cic.), Agroet. de Orthogr. p. 2274 P.: vites, Cato, R. R. 32 fin.: vitis adsita ad olus, Varr. R. R. 1, 16 fin.: vites propter cupressos, id. ib. 1, 26: Lenta quin velut adsitas Vitis implicat arbores, * Cat. 61, 102: populus adsita certis Limitibus, * Hor. Ep. 2, 2, 170 (quippe quae vitibus maritaretur, Agroet. l. c.).

2. as-sĕro (ads-, Ritschl, Fleckeisen, Merk., Halm, Weissenb.), sĕrŭi, sertum, 3, v. a., to join some person or thing to one’s self; hence,

  1. I. As a jurid. t. t. (so this word is most freq. found; cf. assertor and assertio).
    1. A. Aliquem manu, in libertatem or liberali causā (also merely manu, and finally absol. adserere), to declare one (a slave) to be free by laying hands upon him, to set free, to liberate: adserere manu in libertatem … , Varr. L. L. 6, § 64 Müll.: qui in libertatem adserebant, Suet. Vit. 10: se adserit in libertatem, Dig. 47, 10, 11 fin.: in iis qui adserantur in libertatem, quia quivis lege agere possit, id juris esse, Liv. 3, 45; so, in ingenuitatem, Suet. Aug. 74: se ingenuitati, Dig. 40, 14, 2: manu eas adserat Suas populares liberali causā, Plaut. Poen. 4, 2, 83: manuque liberali causā ambas adseras, id. ib. 5, 2, 142: si quisquam hanc liberali adseruisset manu, id. Curc. 5, 2, 68: ego liberali illam adsero causā manu, Ter. Ad. 2, 1, 40: cum in causā liberali eum, qui adserebatur cognatum, suum esse diceret, * Cic. Fl. 17, 40: neminem venire, qui istas adsereret manu, Plaut. Poen. 5, 6, 11: illam a lenone adserito manu, id. Pers. 1, 3, 83; and transf.: pisces manu adserere, id. Rud. 4, 3, 34: adserui jam me fugique catenas, Ov. Am. 3, 11, 3 Merk.; Suet. Vesp. 3; id. Gram. 21.
    2. B. Aliquem in servitutem, to declare one to be a slave by laying the hand upon him, to claim as a slave: M. Claudio clienti negotium dedit (Ap. Claudius), ut virginem in servitutem adsereret, Liv. 3, 44; so Suet. Tib. 2; Liv. 34, 18; 35, 16 fin.
  2. II. After the poets of the Aug. per., transf. from the judicial sphere to common life.
    1. A. (Acc. to I. A.) To free from, to protect, defend, defend against (esp. freq. in Flor. and Suet.): habe ante oculos mortalitatem, a quā adserere te hoc uno munimento potes, Plin. Ep. 2, 10, 4: se ab injuriā oblivionis, id. ib. 3, 5, 9: liberatae Italiae adsertique imperii nuntius, Flor. 3, 3, 19: post adsertam a Manlio, restitutam a Camillo urbem, id. 1, 13, 19: Latini quoque Tarquinios adserebant, id. 1, 11, 1: Gracchanas leges, id. 3, 16, 1: easdem leges, id. 3, 17, 1; so id. 2, 18, 16; 3, 3, 19; 3, 17, 4: dignitatem, Suet. Caes. 16 (cf. Caes. B. C. 1, 7, and Suet. Caes. 33: defendere dignitatem, id. ib. 72: tueri dignitatem): senatus in adserendā libertate consensit, in the restoring of freedom, Suet. Calig. 60; id. Claud. 10: namque adserit urbes sola fames (liberas facit urbes contra dominos, Schol.), Luc. 3, 56: hoc focale tuas adserat auriculas, i. e. guard against the hearing of bad verses, Mart. 14, 142: non te cucullis adseret caput tectum (sc. a basiis), id. 11, 99.
    2. B. (Acc. to I. B.) Aliquid sibi, to appropriate something to one’s self, to claim, declare it one’s own possession: nec laudes adsere nostras, claim not for yourself, etc., Ov. M. 1, 462: haec (gaudia) utrāque manu complexuque adsere toto, Mart. 1, 16, 9; and (per hypallagen): me adsere caelo, appoint me to the skies, i. e. declare me to be of celestial origin, Ov. M. 1, 761.
      In prose, Vell. 2, 60 Runhk.; cf. Val. Max. 4, 4, 4: Unus hominum ad hoc aevi Felicis sibi cognomen adseruit L. Sulla, Plin. 7, 43, 44, § 137: sapientis sibi nomen adseruit, Quint. 12, 1, 20: sibi artem figurarum, id. 9, 3, 64: ipse te in alto isto pinguique secessu studiis adseris? are you devoting yourself? Plin. Ep. 1, 3, 3: dominationem sibi, Suet. Oth. 9: divinam majestatem sibi, id. Calig. 22: Gallaeci Graecam sibi originem adserunt, Just. 44, 3.
    3. C. In gen., to maintain, affirm, assert, declare; διαβεβαιοῦμαι, Gloss.: non haec Colchidos adserit furorem, Diri prandia nec refert Thyestae, Mart. 10, 35: Epicharmus testium malis hanc utilissime imponi adserit, Plin. 20, 9, 34, § 89, where Jan conjectures ait: mollissimum quemque beatum fore adserebant, Aur. Vict. Caes. 28, 8; so id. ib. 3, 5: non vacat adserere quae finxeris, Quint. Decl. 7, 6; Pall. 1, 19, 3; so Veg. 1, 17, 4; 1, 17, 5; 5, 25, 1 al.

assertĭo (ads-), ōnis, f. [2. assero].

  1. I. Lit. (acc. to 2. assero, I. A.), a formal declaration that one is a freeman or a slave: adsertio tam a servitute in libertatem, quam a libertate in servitium trahi significat, Prisc. p. 1208 P.; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 72 fin.: perfusoriae adsertiones, unauthorized declarations of freedom, Suet. Dom. 8: sitne liber qui est in adsertione, Quint. 3, 6, 57: ut in reis deportatis et adsertione secundā (i. e. judicio secundo, in quo adsertor de libertate agit), id. 5, 2, 1; so also id. 11, 1, 78; cf. Cod. Just. 7, 17, 1.
  2. II. In gen., an assertion (late Lat.), Arn. 1, p. 18: deorum adsertio religiosa, an assertion of the existence of the gods, id. 4, p. 141.

assertor (ads-), ōris, m. [2. assero], one who formally asserts that another is free or a slave.

  1. I. A restorer of liberty.
    1. A. Lit.: adsertores dicuntur vindices alienae libertatis, Don. ad Ter. Ad. 2, 1, 40; cf. 2. assero, I. A.: populo detrectante dominationem atque adsertores flagitante, Suet. Caes. 80: Catoni gladium adsertorem libertatis extorque, Sen. Ep. 13.
    2. B. Trop., a defender, protector, deliverer, advocate: publicus adsertor dominis suppressa levabo Pectora, Ov. R. Am. 73: senatūs adsertor, Luc. 4, 214 (qui in libertatem defendis senatum, Schol.); Mart. 1, 53, 5: adsertores Camilli, id. 1, 25; Suet. Galb. 9: dignitatis ac potentiae patriciorum, id. Tib. 2: quaestionis, he who carries an inquiry entirely through, is master of the subject, Macr. S. 7, 4.
  2. II. He who claims or declares one to be a slave (cf. 2. assero, I. B.): cum instaret adsertor puellae, Liv. 3, 46, and besides only id. 3, 47.

* assertōrĭus (ads-), a, um, adj. [assertor], pertaining to a restoration of freedom: lites, Cod. Just. 7, 17, 1.

* assertum (ads-), i, n. [2. assero, II. C.], an assertion, Mart. Cap. 6, p. 195.

assertus (ads-), a, um, Part. of 2. assero.

* as-servĭo (ads-), īre, v. n., to serve, aid, assist: contentioni vocis adserviunt, Cic. Tusc. 2, 24, 56.

as -servo (ads-, Fleck., B. and K., Weissenb., Müller), āvi, ātum, 1, v. a., to watch over, keep, preserve, observe, guard (carefully) a person or thing (very freq. of things kept in custody; in the class. per. mostly in prose): adservatote haec, sultis, navales pedes (i. e. mercenarii), Plaut. Men. 2, 2, 75: tabulae neglegentius adservatae, Cic. Arch. 5: corpora (mortuorum) in conditorio, Plin. 7, 16, 16, § 75: ignem in ferulā, id. 7, 56, 57, § 198: thynni sale adservantur, id. 9, 15, 18, § 48; and, in sale adservari, id. 9, 25, 41, § 80: Hunc quoque adserva ipsum, ne quo abitat, watch, Plaut. Rud. 3, 4, 72: sinito ambulare, si foris, si intus volent, Sed uti adserventur magnā diligentiā, id. Capt. 1, 2, 6: acerrime adservabimus, we shall very closely watch, Cic. Att. 10, 16: portas murosque, Caes. B. C. 1, 21: arcem, Curt. 9, 7: ut vinctum te adservet domi, Plaut. Bacch. 4, 4, 98: cura adservandum vinctum, Ter. And. 5, 2, 24; so id. Heaut. 3, 3, 32; 4, 4, 12: imperat dum res judicetur, hominem ut adservent, Cic. Verr. 2, 3, 22; 2, 5, 30: ut domi meae te adservarem, rogāsti, id. Cat. 1, 8, 19: Vitrubium in carcerem adservari jussit, Liv. 8, 20; 40, 23; 27, 19 fin.; 6, 30: sacra fideli custodiā, id. 5, 40: puella Adservanda nigerrimis diligentius uvis, Cat. 17, 16.