Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

(ad-jŭbĕo, ēre, 2, v. a., false read. in Plaut. Mil. 4, 4, 50, instead of ut jubeat (Ritschl); and in Cat. 32, 4, inst. of adjuvato.)

adjūdĭcātĭo, ōnis, f. [adjudico], a judicial adjudging of a matter, an adjudication, Dig. 10, 2, 36; 28, 5, 78 al.

ad-jūdĭco, āvi, ātum, 1, v. a., to grant or award a thing to one, as judge, to adjudge (opp. abjudico).
With acc. and dat.

  1. I. Lit.: me est aequum frui fraternis armis mihique adjudicarier, Poët. ap. Auct. Her. 2, 26, 42: regnum Ptolemaeo, Cic. Agr. 2, 17; 2, 43: mulierem Veneri in servitutem, id. Div. in Caecil. 17, 56: Bruto legiones, id. Phil. 10, 6; so id. Off. 1, 10; Liv. 3, 72; Val. Max. 7, 3; Suet. Aug. 32 al.: nemo dubitabat, quin domus nobis esset adjudicata, Cic. Att. 42; so Caes. B. G. 7, 37; cf. Sen. Hipp. 109.
    And poet. of Augustus: si quid abest (i. e. dicioni Romanorum nondum subjectum) Italis adjudicat armis, i. e. like a judge, he subjects the nations to the Roman sway, merely by his arbitrary sentence, Hor. Ep. 1, 18, 57: causam alicui, to decide in one’s favor, Cic. de Or. 2, 29, 129.
  2. II. In gen., to assign or ascribe a thing to one: Pompeius saepe hujus mihi salutem imperii adjudicavit, has ascribed to me, Cic. Att. 1, 19: optimum saporem ostreis Lucrinis adjudicavit, conceded, Plin. 9, 54, 79, § 168.
    Note: For adjudicato in Plaut. Men. 1, 3, 6, Ritschl reads tu judicato.

adjuero = adjuvero, v. adjuvo.

ad-jŭgo, no perf., ātum, 1, v. a., to yoke or fasten to or together, to unite.

  1. I. Lit., in the lang. of gardening: palmites, Col. 4, 17, 6: pampinos adjugatae (vitis), Plin. 17, 22, 35, § 175.
  2. II. In gen., to join or add to something: mater est terra, ea parit corpus, animam aether adjugat, Pac. ap. Non. 75, 11 (Rib. Trag. Rel. p. 88); so, blandam hortatricem adjugat Voluptatem, id. ib. 75, 13 (Rib. Trag. Rel. p. 100): adjugat corpora, of the sexes, Lact. Opif. Dei, 6.

adjūmentum, i, n. [a contraction of adjuvamentum, from adjuvo], a means of aid; help, aid, assistance, support (class.): nihil aderat (in illa puella) adjumenti ad pulchritudinem, Ter. Phorm. 1, 2, 55: esse alicui magno adjumento ad victoriam, Cic. Brut. 1, 4: Quam ad rem magnum attulimus adjumentum hominibus nostris, id. Off. 1, 1: adjumenta et subsidia consulatūs, id. Mur. 18: adjumenta salutis, id. Sen. 27: multis aliis adjumentis petitionis ornatus, id. Mur. 53: mihi honoribus, id. Imp. Pomp. 24; id. Fin. 5, 21; id. Fam. 13, 30; Sall. J. 45, 2; Quint. prooem. § 27; Ov. P. 4, 13, 31 al.

adjunctĭo, ōnis, f. [adjungo], a joining or binding to, a union or conjunction (Cicero; esp. in his rhet. writings).

  1. I. In gen.: si haec (sc. φυσικὴ ἡ πρὸς τὰ τέκνα) non est, nulla potest homini esse ad hominem naturae adjunctio, Cic. Att. 7, 2, 4; so, animi, Q. Cic. Pet. Cons. 6, 21.
  2. II. Esp.
    1. A. An addition: virtutis, Cic. Fin. 2, 13, 39: verborum, id. Part. Or. 5, 16.
      Hence,
    2. B. In rhet.
      1. 1. A limitation or restriction made by an addition, a limiting or restricting adjunct: esse quasdam cum adjunctione necessitudinesillic, in superiore, adjunctio (i. e. exceptio) est haec: nisi malint, etc., Cic. Inv. 2, 57, 171.
      2. 2. A figure of speech, acc. to Forcell. = συμπλοκή, repetition of the same word, Cic. de Or. 3, 54, 206 (as an example, v. Agr. 2, 9: Quis legem tulit? Rullus. Quis majorem partem populi suffragiis prohibuit? Rullus.); acc. to Auct. Her., we have an adjunctio when the verb stands either at the beginning or at the end of a clause, as opp. to conjunctio, i. e. when the verb is interposed amid the words, 4, 27, 38; cf. Quint. 9, 1, 33, and 9, 3, 62.

adjunctīvus, a, um, adj. [adjungo], that is joined or added.
In gram.: conjunctiones, conjunctions that govern the subj. mood, Prisc. p. 1028 P.: modus, the subjunctive mood, Diom. p. 331 P.

* adjunctor, ōris, m. [adjungo], one who adds, joins, or unites (used only by Cic. in strong indignation): ille Galliae ulterioris adjunctor, i. e. Pompey, by whose influence Gallia Transalpina was granted to Cæsar, in addition to Gallia Cisalpina, Cic. Att. 8, 3, 3.

ad-jungo, nxi, nctum, 3, v. a., to add, join, annex, or bind to any thing.

  1. I. Lit., of cattle, to yoke, to harness (cf.: jugo, jugum, jungo, etc.): adjunxere feras (preceded by bijugos agitare leones), Lucr. 2, 604: tauros aratro, Tib. 1, 9, 7: plostello mures, Hor. S. 2, 3, 247: tigribus adjunctis aurea lora dabat, Ov. A. A. 1, 552; so id. Am. 1, 1, 26; Gell. 20, 1.
    Hence,
  2. II. Transf.
    1. A. Of persons or things, to join or add to.
      With ad or dat.: ad probos te adjunxeris, Plaut. Aul. 2, 2, 59; where the figure of yoking is closely adhered to (v. the connection): adjunge te ad currum, Vulg. Act. 8, 29: socium quaerit, quem adjungat sibi, Plaut. As. 2, 2, 22: comitem T. Volturcium, Cic. Cat. 3, 4: se comitem fugae, id. Att. 9, 10, 2: ei proxime adjunctus frater fuit, id. Brut. 28: viro se, Verg. A. 8, 13: adjuncti sunt Paulo et Silae, Vulg. Act. 17, 4: accessionem aedibus, Cic. Off. 1, 39: ulmis vites, Verg. G. 1, 2: classem lateri castrorum, id. A. 9, 69; so esp. freq. of places, lying near, adjacent: huic fundo continentia quaedam praedia et adjuncta mercatur, Cic. Caec. 4; Nep. Dion. 5; Curt. 8, 1; cf. id. 5, 4; Sil. 8, 642.
      Trop.: ad malam aetatem adjungere cruciatum, Pac. ap. Non. 2, 1: imperium credat gravius esse, vi quod fit, quam illud quod amicitia adjungitur, the command which is put upon him, given him, with kind feeling, Ter. Ad. 1, 1, 42.
      Hence, adjungere aliquem sibi, to bind to one’s self, to enter into friendship with, to make one a friend: familiam colere, adjuvare, adjungere, Ter. Ad. 5, 8, 4; Cic. Mur. 19; so Q. Cic. Pet. 7; Nep. Alc. 5, 9; id. Eum. 2; so, agros populo Romano, Cic. Agr. 1, 2: totam ad imperium pop. R. Ciliciam, id. Imp. Pomp. 12, 35: urbem in societatem, Liv. 37, 15: sibi aliquem beneficio, to lay one under obligation to one’s self, to oblige: quem beneficio adjungas, Ter. Ad. 1, 1, 47; also without beneficio: ut parentes propinquosque eorum adjungeret, Tac. A. 3, 43.
    2. B. Met. of mental objects, to apply to, to direct to (very freq. and class.): animum ad aliquod studium, Ter. And. 1, 1, 29: fidem visis, to give credit to, Cic. Ac. 1, 11; id. Div. 2, 55: huc animum ut adjungas tuum, Ter. Hec. 4, 4, 61: diligentia vestra nobis adjungenda est, Cic. Clu. 1: ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam, id. Div. in Caecil. 7, 24: suspicionem potius ad praedam quam ad egestatem, to direct suspicion rather to him who possesses the booty, than to him who lives in poverty, id. Rosc. Am. 31.
    3. C. To add or join something to a thing as an accompaniment, to annex, to subjoin, to let follow or attend: audi atque auditis hostimentum adjungito, hear and let requital follow what is heard, Enn. ap. Fest. s. v. redhostire, p. 270 Müll. (Trag. v. 154 Vahl.): huic voluptati hoc adjunctum est odium, Plaut. Curc. 1, 3, 34: istam juris scientiam eloquentiae tamquam ancillulam pedisequamque adjunxisti, Cic. de Or. 1, 55, 236.
      Hence of a new thought or circumstance, to add it to the preceding: quod cum dicerem, illud adjunxi: mihi tecum ita, etc., Cic. Fam. 5, 2: satis erit dictum, si hoc unum adjunxero, Nep. Epam. 10: His adjungit, Hylan nautae quo fonte relictum Clamassent, Verg. E. 6, 43 (v. addo, adjicio, etc.): ad ceteras summas utilitates, haec quoque opportunitas adjungatur, ut, etc., Cic. Imp. Pomp. 17, 50: Adjuncto vero, ut iidem etiam prudentes haberentur, id. Off. 2, 12.
      Hence,
    4. D. In rhet.: adjuncta, n., collateral circumstances: loci argumentorum ex adjunctis repeti possunt, ut quaeratur, quid ante rem, quid cum re, quid postea evenerit, Cic. Top. 12; so id. ib. 18; cf. consequens.
      Hence, adjunctus, a, um, P. a.
    1. A. Joined, added to, or connected with a thing: quae propiora hujus causae et adjunctiora sunt, Cic. Clu. 10: ventum ad veram et adjunctissimam quaestionem, Arn. 7, p. 243.
      Hence,
    2. B. adjuncta, ōrum, n., additional circumstances, adjuncts, things closely connected with, belonging or suitable to: semper in adjunctis aevoque morabimur aptis, Hor. A. P. 178.
      Adv. not used.

adjūrāmentum, i, n. [adjuro], a conjuring, entreating (late Lat.), Vulg. Tob. 9, 5.

adjūrātĭo, ōnis, f. [adjuro], a swearing to something by something, swearing, adjuration: adjuratione suae salutis, by swearing by her own safety, App. M. 2, p. 123 fin.: divini nominis, Lact. 2, 17.

adjūrātor, ōris, m. [adjuro], one who conjures a thing, a conjurer (late Lat.), Alcim. 2, 312.

adjūrātōrĭus, a, um, adj. [adjurator], pertaining to swearing: cautio, Cod. 12, 26, 4, § 2; 12, 30, 3, § 3.

1. ad-jūro, āvi, ātum, 1, v. a., to swear to, to confirm by an oath.
With acc., or acc. and inf., or ut.

  1. I. Lit.: eam suam esse filiam sancte adjurabat mihi, Plaut. Cist. 2, 3, 27; Ter. Hec. 2, 2, 26: adjurasque id te me invito non esse facturum, Cic. Phil. 2, 9; id. Q. Fr. 2, 8; 3, 5; id. 9, 19; Liv. 7, 5; Suet. Aug. 31; id. Ner. 24; id. Tit. 9; Ov. H. 20, 159; Stat. Th. 7, 129; Just. 24, 2.
    Absol.: adjurat, Cic. Att. 2, 20.
  2. II. Transf.
    1. A. To swear by any person or thing: per omnes deos adjuro, ut, etc., Plaut. Bacch. 4, 6, 8: per omnes tibi adjuro deos numquam eam me deserturum, Ter. And. 4, 2, 11; Cic. Phil. 2, 4.
      In the poetry of the Aug. per. after the manner of the Greek, with the acc. of that by which one swears (cf. ὄμνυμι τοὺς θεούς, in L. and S.): adjuro Stygii caput implacabile fontis, Verg. A. 12, 816: adjuro teque tuomque caput, Cat. 66, 40.
    2. B. To swear to something in addition: censores edixerunt, ut praeter commune jus jurandum haec adjurarent, etc., Liv. 43, 14.
    3. C. In later Lat., to conjure or adjure, to beg or entreat earnestly: adjuratum esse in senatu Tacitum, ut optimum aliquem principem faceret, Vop. Flor. 1.
    4. D. In the Church Fathers, to adjure (in exorcising): daemones Dei nomine adjurati de corporibus excedunt, Lact. 2, 15.

2. adjūro, i. q. adjuvero, v. adjuvo.

* adjūtābĭlĭs, e, adj. [adjuto], helping, suited to aid, serviceable: opera, Plaut. Mil. 4, 4, 8.

adjūto, āvi, ātum, 1, v. freq. [adjuvo] (ante-class.; esp. in Plaut. and Terence, and in later Lat.), to help, to be serviceable to, to assist: aliquem, Att. ap. Non. 424, 2: istocine pacto me adjutas? Plaut. Ps. 1, 1, 81; id. Cas. 3, 3, 17; id. Truc. 2, 5, 26; 2, 7, 8: Pamphilum, Ter. And. 1, 3, 4; id. Heaut. 3, 1, 7; 2, 35; id. Ad. prol. 16; id. Phorm. prol. 34: funus, id. ib. 1, 2, 49.
With two acc.: id adjuta me, quo id fiat facilius, Ter. Eun. 1, 2, 70.
With dat. pers.: adjuta mihi, Pac. ap. Don. ad Ter. Ad. prol. 16; cf. Ruhnk. ad Ter. Hec. 3, 2, 24.
Also on a coin: deus adjuta Romanis, Eckh. D. N. 8, p. 223: saltem nobis adjutāsses, Petr. Fragm. Trag. 62 Burm.
Pass.: adjutamur enim atque alimur certis ab rebus, Lucr. 1, 812.

1. adjūtor, ātus, 1, v. dep., i. q. adjuto, and also ante-class. (found in Pac., Afran., and Lucil.): adjutamini et defendite, Pac. ap. Non. 74, 2; Rib. Trag. Rel. p. 89; Pac. ap. Non. 477, 26: me adjutamini, Afran. ib.: magna adjutatus diu, Lucil. ib.

2. adjūtor, ōris, m. [adjuvo], one who helps, a helper, assistant, aider, promoter (class. through all periods).

  1. I. In gen.: hic adjutor meus et monitor et praemonstrator, Ter. Heaut. 5, 1, 2: ejus iracundiae, id. Ad. 1, 1, 66: ad hanc rem adjutorem dari, id. Phorm. 3, 3, 26: adjutores ad me restituendum multi fuerunt, Cic. Quint. 9: in psaltria hac emunda, Ter. Ad. 5, 9, 9: honoris, Cic. Fl. 1: ad praedam, id. Rose. Am. 2, 6; so id. de Or. 1, 59; id. Tusc. 1, 12: tibi venit adjutor, id. N. D. 1, 7: L. ille Torquatus auctor exstitit, id. Sull. 34; id. Off. 2, 15; 3, 33; id. Fin. 5, 30; id. Att. 8, 3; 9, 12; Caes. B. C. 1, 7; Sall. J. 82; Liv. 29, 1, 18: nolite dubitare libertatem consule adjutore defendere, with the aid of the consul, Cic. Leg. Agr. 16; and so often, id. Verr. 1, 155; id. Font. 44; id. Clu. 36; id. Mur. 84.
  2. II. Esp., a common name of a military or civil officer, an aid, adjutant, assistant, deputy, secretary, etc.: comites et adjutores negotiorum publicorum, Cic. Q. Fr. 1, 1, 3: dato adjutore Pharnabazo, Nep. Con. 4; so id. Chabr. 2; Liv. 33, 43; Suet. Aug. 39; id. Tib. 63; id. Calig. 26: rhetorum (i. e. hypodidascali), Quint. 2, 5, 3; Gell. 13, 9; and in the inscriptions in Orell. 3462, 3200 al.; under the emperors an officer of court, minister (v. Vell. 2, 127; cf. Suet. Calig. 26); usu. with ab and the word indicative of the office (v. ab fin.): adjutor a rationibus, Orell. Inscr. 32: a sacris, ib. 2847: a commentariis ornamentorum, ib. 2892.
    Also with gen.: adjutor cornicularii, ib. 3517: haruspicum imperatoris, ib. 3420 al.
    In scenic language, adjutor is the one who, by his part, sustains or assists the hero of the piece (πρωταγωνιστής), to which the class. passage, Cic. Div. in Caecil. 15, refers; cf. Heind. ad Hor. S. 1, 9, 46: in scena postquam solus constitit sine apparatu, nullis adjutoribus, with no subordinate actors, Phaedr. 5, 5, 14; Suet. Gramm. 18; Val. Max. 2, 4, no. 4.

adjūtōrĭum, i, n. [adjutor], help, aid, assistance, support (rare; prob. not before the Aug. per.): magnam Thracum manum in adjutorium belli secum trahebat, Vell. 2, 112 Ruhnk.: ignis, Sen. Ep. 31: juris, Quint. 3, 6, 83.
In plur., Col. 12 praef.

adjūtrix, īcis, f. [adjutor], she that helps, an assistant, helper, etc.

  1. I. In gen. (class.): aliqua fortuna fuerit adjutrix tibi, Plaut. Poen. 5, 2, 13; id. Trin. prol. 13: matres filiis in peccato adjutrices solent esse, Ter. Heaut. 5, 2, 39; id. Eun. 5, 2, 46: id. Hec. prol. alt. 24, 40; 4, 4, 83: Messana tuorum adjutrix scelerum, Cic. Verr. 2, 4, 8, § 17: Minerva adjutrix consiliorum meorum, Auct. Or. pro Dom. 57: quae res Plancio in petitione fuisset adjutrix, Cic. Planc. 1: assentatio vitiorum adjutrix, id. Lael. 24, 89: hanc urbem habebat adjutricem scelerum, id. Verr. 2, 5, 62, § 160.
  2. II. Esp.: legiones adjutrices, legions raised by the proconsul in the provinces for the purpose of strengthening the veteran army, Tac. H. 2, 43; 3, 44; cf. Suet. Galb. 10; cf. Gruter, Ins. 193, 3; 414, 8; 169, 7 al.

1. adjūtus, a, um, Part. of adjuvo.

* 2. adjūtus, ūs, m. [adjuvo], help, aid: unius adjutu, Macr. S. 7, 7.

ad-jŭvo, jūvi, jūtum, 1, v. a. (very rare juvavi, juvatum; hence, adjuvaturus, Petr. Sat. 18: adjŭro or adjuero = adjuvero, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1: adjuerit = adjuverit, Ter. Phorm. 3, 3, 4), to give aid to, to help, assist, support: aliquem. (Adjuvare applies to every kind of help or support; while auxiliari is only used of one who, from his weakness, needs assistance, and subvenire of one who is in difficulty or embarrassment; cf. Manut. ad Cic. Fam. 1, 7.)

  1. I. In gen.: O Tite, si quid te adjuero curamve levāsso quae nunc te coquit, etc., Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 339 Vahl.): di me etsi perdunt, tamen esse adjutam expetunt, Pac. ap. Non. 97, 14 (Rib. Trag. Rel. p. 102): miseras, inopes, aerumnosas aliquo auxilio, Plaut. Rud. 1, 4, 39: operā me adjuves, Ter. Phorm. 5, 3, 3: me adjuves in hac re, id. And. 3, 3, 10: id spero adjuturos deos (i. e. in ea re), id. ib. 3, 2, 42: ad verum probandum auctoritas adjuvat, Cic. Quint. 23: si nihil ad percipiendam colendamque virtutem litteris adjuvarentur, id. Arch. 7, 16: maerorem orationis lacrimis suis, id. de Or. 2, 47: Q. Hortensii operā rem publicam adjutam (esse), id. Phil. 10, 26: si nos mediocris fortuna rei publicae adjuverit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15: aliquem in filiarum collocatione, id. Off. 2, 16: auxiliis et copiis, i. e. militibus auxiliariis, id. Fam. 1, 7; cf. Liv. 29, 5: sua sponte eos adjutum profectus, Nep. Chabr. 2; id. Milt. 2; id. Phoc. 2: Antiochum Aetolosque adjuturos pronuntiat, Liv. 34, 37: fortĭs fortuna adjuvat, Ter. Phorm. 1, 4, 25, and Liv. 34, 37: aliquem ad bellum, id. 29, 1; cf. id. 27, 15 Drak.: adjutus casu, Suet. Tib. 13: suffragio, id. Vitell. 7: manu alicujus, id. Dom. 14: adjuvare preces, id. Ner. 21: pennis adjutus amoris, Ov. M. 1, 540; so Juv. 6, 504; Sil. 6, 249; cf. id. 5, 326.
  2. II. Esp.
    1. A. To help, cherish (esp. a state of mind), to sustain: jam tu quoque hujus adjuvas insaniam, Plaut. Am. 2, 2, 166: ferendus error immo vero etiam adjuvandus, Cic. Att. 12, 43: clamore Romani adjuvant militem suum, animate, encourage, Liv. 1, 25; so Curt. 3, 6: ignem, Liv. 34, 39: formam cură, Ov. M. 2, 732.
    2. B. Absol. (very rare), to profit, avail, be of use, be profitable (syn.: utile est, operae pretium est, convenit).
          1. (α) Impers.: in re mala animo si bono utare, adjuvat, Plaut. Capt. 2, 1, 10.
          2. (β) With subject: solitudo aliquid adjuvat, Cic. Att. 12, 14: alteri non multum adjuvabant, Caes. B. G. 7, 17: adjuvat hoc quoque, Hor. S. 2, 5, 73.
            Note: Rare constructions.
        1. a. With a whole subjective clause with quod as subject: multum eorum opinionem adjuvat, quod (the circumstance that) sine jumentisad iter profectos videbant, Caes. B. C. 1, 69.
        2. b. With two acc.: irrides in re tanta? neque me quidquam consilio adjuvas? Ter. Heaut. 5, 2, 29; cf. Rudd. II. p. 179, n. 75.
        3. c. With ut or ne: ut amplissimum nomen consequeremur, unus praeter ceteros adjuvisti, Cic. Q. Fr. 1, 1, 15: adjuvato, nequis liminis obseret tabellam, Cat. 324.
        4. d. With inf.: adjuvat enim (pater, the male) incubare, helps to hatch, Plin. 11, 24, 29, § 85.
        5. e. With the dat. of the person and the acc. of the thing: operam mutuam dent et messem hanc nobis adjuvent, Gell. 2, 29; cf. adjuto.
          Hence, adjŭvans, antis, P. a., subst. with gen.: non haec adjuvantia causarum, sed has ipsas esse omnium causas, Cic. Univ. 14.