Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

raudus (also rōdus and rūdus), ĕris, n. [kindr. with rudis; cf.: crudus, crudelis], a rude mass; hence, in partic., a piece of brass used as a coin (an old word): rodus vel raudus significat rem rudem et imperfectam. Nam saxum quoque raudus appellant poëtae, ut Attius in Menalippo: manibus rapere raudus saxeum grandem et gravem. Vulgus quidem in usu habuit non modo pro aere imperfecto, sed etiam pro signato … in aestimatione censoriă aes infectum rudus appellatur, Fest. s. v. rodus, p. 265 Müll.: aes raudus dictum, Varr. L. L. 5, § 163 ib.: olim aera raudera dicebantur, Val. Max. 5, 6, 3: χαλκὸς ἀνέργαστος rudus, Gloss. Philox.: sculptor ab eris Rudere decoctam consuevit fingere massam, Prud. Apoth. 792: cum rudera milites jacerent, Liv. 26, 11, 9 Weissenb.

rauduscŭlum (rōd- and rūd-), i, n. dim. [raudus].

  1. I. A little piece of brass used as a coin (an old word): in mancipando cum dicitur: Rudusculo libram ferito, asse tangitur libra, Fest. s. v. rodus, p. 265 Müll.; v. raudus.
    Hence,
  2. II. Transf., a small sum of money: de raudusculo Numeriano multum te amo, in regard to that little debt of Numerius, Cic. Att. 7, 2, 7: de raudusculo quod scribis, id. ib. 4, 8, a, § 1.

rhomphaea, ae (pure Latin form, rumpīa, Gell. 10, 25, 2; with i short, rumpĭa, Val. Fl. 6, 98), f., = ῤομφαία, a long missile weapon of barbarous nations: rumpia genus teli est Thracae nationis, Gell. 10, 25, 4; Liv. 31, 39, 11: bis acuta, Vulg. Ecclus. 21, 4; id. Apoc. 2, 12; Val. Fl. l. l.; Claud. Epigr. 27; Ascon. Argum. Milon.
Hence, rhomphaeālis, e, adj., of or belonging to the rhomphaea: incendium, Prud. Cath. 7, 93.

Rhysaddir, ĭris, f., a town and harbor of Mauretania Tingitana, now Melilla, Plin. 5, 1, 2, § 18; also called Rusgāda, Mel. 1, 5, 5.

Rōbīgālĭa (Rūbīg-), ĭum, n. [Robigus], a yearly festival held in honor of Robigus on the 25th of April, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Plin. 18, 29, 69, § 284 sq.; Fest. p. 267 Müll.; Calend. Praen. s. h. d.; Inscr. Orell. II. pp. 388 and 389; Serv. Verg. G. 1, 151.

* rōbīgĭno (rūbīg-), āre, v. n. [robigo], to contract rust, to rust, App. Flor. 3, p. 357, 32.

rōbīgĭnōsus (rūbīg-), a, um, adj. [robigo], rusty.

  1. I. Lit.: strigilis, Plaut. Stich. 1, 3, 77: gladius (opp. splendidus), Fronto Eloq. p. 230 Mai: telum sanguine, App. de Deo Socr. p. 45, 6.
  2. * II. Trop.: rubiginosis dentibus cuncta rodit, i.e. envious, Mart. 5, 28, 7.

rōbīgo (rūb-), ĭnis, f. [robus = ruber; formed like aerugo, ferrugo], rust of metals.

  1. I. Lit.: hoc quidem pol e robigine, non e ferro factum est, Plaut. Rud. 5, 2, 13: exesa inveniet scabra robigine pila, Verg. G. 1, 495: salsā laedit robigine ferrum, id. ib. 2, 220; Plin. 7, 15, 13, § 64: non rubigo ulla, non aerugo, id. 33, 3, 19, § 62.
    1. B. Transf.
      1. 1. Rust, blight, mildew, smut, mouldiness, on grain, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Col. 2, 11, 5; id. Arb. 13; id. poët. 10, 342; Plin. 18, 28, 68, § 275; 18, 28, 69, § 279; Hor. C. 3, 23, 7 al.; cf. Robigus and Robigalia.
      2. 2. The deposit, mould, etc., that collects on millstones, Plin. 36, 18, 30, § 136; on the teeth, Ov. M. 2, 776; 8, 802; id. A. A. 1, 515; an ulcer in a wound, Calp. Ecl. 5, 76; a sore, ulcer, produced by lewdness, Varr. ap. Serv. Verg. G. 1, 151.
  2. II. Trop., rust (poet. and in post-Aug. prose): ingenium longa rubigine laesum Torpet, Ov. Tr. 5, 12, 21: animorum, Sen. Ep. 95, 36; 7, 7: horridae vetustatis, Val. Max. 2, 9, 5.
    As personified, v. Robigus fin.

Rōbīgus (Rūbīg-), i, m., or Rōbī-go, ĭnis, f. [robigo, I. B. 1.], a god of the Romans, who averted mildew, Varr. L. L. 6, § 16 Müll.; id. R. R. 1, 1, 6; Fest. p. 267 Müll.; Serv. Verg. G. 1, 151; Gell. 5, 12, 14; cf. Robigalia.
Acc. to Ov. F. 4, 907; Tert. Spect. 15 fin., and Lact. 1, 20, 17, this was a female deity, and was called Robigo.

rŏtundus (rŭt-), a, um, adj. [rota], wheel-shaped, i. e. round, circular, spherical, rotund (very freq. and class.; cf. teres).

  1. I. Lit.: cur ea, quae fuerint juxtim quadrata, procul sint Visa rotunda, Lucr. 4, 502; cf. Cic. Fin. 2, 12, 36: stellae globosae et rotundae, id. Rep. 6, 15, 15: mundum rotundum esse volunt, id. N. D. 1, 10, 24.
    Comp.: mundum ita tornavit, ut nihil effici possit rotundius, Cic. Univ. 6; so, bacae, Hor. Epod. 8, 13; cf.: capita rotundiorarotundissima, Cels. 8, 1 fin.: locus infimus in rotundo, Cic. Tusc. 5, 24, 69: togae, hanging evenly all round, Quint. 11, 3, 139.
    Prov.: diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis, i. e. turns every thing upside down, Hor. Ep. 1, 1, 100.
  2. II. Trop., round, rounded.
    1. A. In gen.: sapiens Fortis et in se ipse totus, teres atque rotundus, Hor. S. 2, 7, 86: illa rotunda et undique circumcisa, Quint. 8, 5, 27.
    2. B. In partic., of speech (opp. rough, unpolished), round, well turned, smooth, polished, elegant (in Cic. with quasi or ut ita dicam added; but v. infra, adv. b.): erat verborum et delectus elegans et apta et quasi rotunda constructio, Cic. Brut. 78, 272; cf.: Thucydides praefractior nec satis, ut ita dicam, rotundus, id. Or. 13, 40: Graiis dedit ore rotundo Musa loqui, Hor. A. P. 323; celeris ac rotunda distributio, Quint. 3, 4, 16: rotunda volubilisque sententia, Gell. 11, 13, 4: rotundi numeri (with brevis), id. 17, 20, 4: verba, id. 16, 1, 1.
      Hence, adv.: rŏtun-dē.
        1. * a. (Acc. to I.) Roundly: ut in orbem quam rotundissime formetur, Col. Arb. 5, 2.
        2. * b. (Acc. to II.) Roundly, smoothly, elegantly: a te quidem apte ac rotunde, Cic. Fin. 4, 3, 7.

* rŭbēdo, ĭnis,f. [rubeo], redness, Firm. Math. 2, 12.

rŭbĕ-făcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [rubeo], to make red or ruddy, to redden (poet.): sanguine setas, Ov. M. 8, 383: rubefactaque sanguine tellus, id. ib. 13, 394: cornua multo cruore, id. ib. 12, 382: ora sororum (Aurora), Sil. 16, 137.

* rŭbellĭānus, a, um, adj. [rubellus], reddish: vites, Col. 3, 2, 14.

rŭbellĭo, ōnis, f. [rubellus], a fish of a reddish color, Plin. 32, 10, 49, § 138; Apic. 10, 7.

rŭbellŭlus, a, um, adj. dim. [id.], a little reddish: umbilicus (voluminis), Mart. Cap. poët. 5, § 566: rhamnos, Veg. 5, 74.

rŭbellus, a, um, adj. dim. [ruber], reddish: Veientanum (vinum), Mart. 1, 104, 9, Pers. 5, 147; cf. vineae, Plin. 14, 2, 4, § 23: calvitium, Mart. Cap. 8, § 804.

rŭbens, entis, Part. and P. a. of rubeo.

rŭbĕo, ēre, v. n. [v. ruber], to be red or ruddy (class.).

  1. I. In gen.: ulceribus quasi inustis omne rubere Corpus, Lucr. 6, 1166: per herbas Matutina rubent radiati lumina solis, id. 5, 462; cf. id. 6, 210: oculi luce, id. 6, 1146: ocelli flendo, Cat. 3, 18: Tyrio murice lana, Ov. A. A. 3, 170: sanguine litus Undaque, id. M. 11, 375; cf. cruore, id. ib. 4, 481: sanguineis aviaria baccis, Verg. G. 2, 430.
  2. II. In partic.
    1. A. To be reddened by blood: Sigea rubebant Litora, Ov. M. 12, 71 (cf. supra, with sanguine and cruore).
    2. B. To grow red, to redden, color up, blush: rubeo, mihi crede, Cic. Att. 15, 4, 3; id. Verr. 2, 2, 76, § 187; Hor. Ep. 2. 1, 267; 2, 2, 156; Juv. 1, 166.
      Hence, rŭbens, entis, P. a., being red, red, reddish.
    1. A. In gen.: in picturis ostroque rubenti, Lucr. 2, 35: rubenti minio, Tib. 2, 1, 55: murice, Verg. E. 4, 43: vere rubenti, id. G. 2, 319: rubente dextera, Hor. C. 1, 2, 2: in rubente folio, Plin. 16, 7, 10, § 29 (Jahn, in foliorum venis): rubentibus auriculis, Suet. Aug. 69: cur iracundissime sint flavi rubentesque, Sen. Ira, 2, 19, 5.
      Comp.: superficies, Plin. 37, 6, 23, § 89.
    2. B. In partic. (acc. to II. B.), red with shame, blushing: virgo Inficitur teneras ore rubente genas, Tib. 3, 4, 32: ore rubenti, Mart. 5, 2, 7; Claud. Laud. Stil. 2, 327.

rŭber, bra, brum (collat. form, nom. rŭbrus, Sol. 40, 23), adj. [Sanscr. rudhira, blood; Gr. ἐρυθρός, red; ef. rufus].

  1. I. Red, ruddy (cf.: rufus, russus): umor, Lucr. 4, 1051: sanguis, Hor. C. 3, 13, 7: cruore pannus, id. Epod. 17, 51: coccus, id. S. 2, 6, 102: jubar, Lucr. 4, 404; cf. flamma, Ov. M. 11, 368: Priapus, painted red, id. F. 1, 415: inguen, id. ib. 1,400 (cf. rubicundus): (sol) cum Praecipitem oceani rubro lavit aequore currum, i. e. reddened by the setting sun, Verg. G. 3,359; cf.: juvenum recens Examen Eois timendum Partibus Oceanoque rubro, the Eastern (i. e. Indian) Ocean, Hor. C. 1, 35, 32 (cf. infra, II.): rubriore pilo, Plin. 10, 63, 83, § 180: nitri quam ruberrimi, Cels. 5, 18, 31 et saep.
    Poet.: leges majorum (because their titles were written in red letters), Juv. 14, 192.
  2. II. As adj. prop.
    1. A. Rubrum Mare, the Red Sea, the Arabian and Persian Gulfs, Mel. 1, 10; 3, 7, 8; 3, 8, 1; Plin. 6, 23, 28, § 107; Curt. 8, 9, 14; Cic. N. D. 1, 35, 97; Nep. Hann. 2, 1; Tib. 2, 4, 30; Prop. 1, 14, 12; 3, 13 (4, 12), 6; Sil. 12, 231; Liv. 42, 52, 12.
      Poet.: rubra aequora, Prop. 1, 14, 12; Vulg. Heb. 11, 29 et saep.
    2. B. Saxa Rubra, a place between Rome and Veii, near the river Cremera, with stone-quarries, now Grotta rossa, Cic. Phil. 2, 31, 77; Liv. 2, 49 fin.; Tac. H. 3, 79; called breves Rubrae, Mart. 4, 64, 15.

rŭbesco, bŭi, 3, v. inch. n. [rubeo], to grow red, turn red, to redden (poet. and in post-Aug. prose): Aurora, Verg. A. 3, 521; Ov. M. 3, 600: mare radiis, Verg. A. 7, 25: matutina tempora, Ov. M. 13, 581: terrae mundusque, id. ib. 2, 116: saxa sanguine vatis, id. ib. 11, 19: arva novā Neptunia caede, Verg. A. 8, 695: genae, blush, Ov. M. 7, 78: Pompeius numquam non coram pluribus rubuit, Sen. Ep. 11, 3: rosa, Plin. 21, 4, 10, § 14: vina, id. 14, 2, 4, § 35 (Jahn, rufescentia): dentes, id. 11, 37, 63, § 167 (Jahn, rufescunt).

1. rŭbēta, ae, f. [rubus], a kind of venomous toad living among bramble-bushes, Juv. 1, 70; 6, 659; also, ranae, Plin. 8, 31, 48, § 110; 32, 5, 18, § 48; Prop. 3, 6 (4, 5), 27.

2. rŭbēta, ōrum, n. [rubus], bramblethickets, Ov. M. 1, 105; id. F. 4, 509; Calp. Ecl. 3, 5.

1. rŭbĕus (rŏbeus and rŏbus; cf. Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.), a, um, adj. [rubeo], red, reddish: color, Varr. R. R. 2, 5, 8; Col. 6, 1 fin.; 8, 2, 8; Pall. Mart. 11, 2: bos, Col. 6, 1, 2: asinus, Pall. Mart. 14, 3.

* 2. rŭbĕus, a, um, adj. [rubus], of or belonging to the bramble-bush, bramble-: virga, a bramble-twig, Verg. G. 1, 266.

Rŭbi, ōrum, m., a town in Apulia, now Ruvo, Hor. S. 1, 5, 94.
Hence, Rŭbustī-ni, ōrum, m., the inhabitants of Rubi, Plin. 3, 11, 16, § 105; Front. Colon. p. 127 Goes.

rŭbĭa, ae, f. [1. rubeus], madder, Plin. 19, 3, 17, § 47: quam aliqui ereuthodanum vocant, id. 24, 11, 56, § 94; 35, 6, 26, § 45; Vitr. 7, 14.

Rŭbĭco (nom. Rubicon, Luc. 1, 214 Cort. N. cr.), ōnis, m., a small river on the east coast of Italy, which formed the boundary between Italy and Cisalpine Gaul; celebrated for having been crossed by Cœsar at the breaking out of the civil war; prob. the modern Pisatello, Plin. 3, 15, 20, § 115; Cic. Phil. 6, 3, 5; Suet. Caes. 31; Luc. 1, 214.

* rŭbĭcundŭlus, a, um, adj. dim. [rubicundus], somewhat ruddy: illa, Juv. 6, 424.

rŭbĭcundus, a, um, adj. [rubeo], red, ruddy: rufus quidam, ore rubicundo, Plaut. Ps. 4, 7, 121; cf. id. Rud. 2, 2, 8; Ter. Hec. 3, 4, 26: corna, Hor. Ep. 1, 16, 8: pluma, Col. 8, 2, 7: luna, Plin. 18, 35, 79, § 347: Priapus, painted red, Ov. F. 6, 319 (cf. ruber): Ceres, ruddy, for flava, Verg. G. 1, 297: caelum, Vulg. Matt. 16, 2.
Comp.: sabulo, Varr. R. R. 1, 9, 5: habitus cometae, Sen. Q. N. 7, 11.

rŭbĭdus, a, um, adj. [rubeo], red, reddish, dark-red (rare), cf. Gell. 2, 26, 8 sq.; 14: ampulla, Plaut. Stich. 1, 3, 77: panis, id. Cas 2, 5, 2; cf. Fest. pp. 262 and 263 Müll.: facies ex vinolentiā, Suet. Vit. 17.

rūbīgo, rūbīgālis, etc., v. robig-.

rŭbor, ōris, m. [rubeo], redness of all shades, cf. Gell. 2, 26, 5 (class.).

  1. I. In gen.: candore mixtus rubor, Cic. N. D. 1, 27, 75: medicamenta ruboris, id. Or. 23, 79; cf. Ov. M. 3, 491; id. Am. 3, 3, 5 sq.: cui plurimus ignem Subjecit rubor, Verg. A. 12, 66 sq.: quidam ruboris acerrimi, Sen. Q. N. 1, 14, 2; Plin. 11, 38, 91, § 224: in ore impudentia multo rubore effusa, Plin. Pan. 48, 4; Tac. Agr. 45: cocci, Plin. 10, 22, 29, § 56.
    Plur.: Tyrios incocta rubores, i. e. purple, Verg. G. 3, 307: molles rubores, Sen. Herc. Oet. 664.
  2. II. In partic., a blush.
    1. A. Lit.: pudorem rubor consequitur, Cic. Tusc. 4, 8, 19: Masinissae haec audienti non rubor solum suffusus, sed lacrimae etiam obortae, Liv. 30, 15: verecundus, Ov. M. 1, 484; cf. id. ib. 2, 450; 4, 329; 6, 47.
      In a comic equivoque: in ruborem te totum dabo, I will make you red all over, Plaut. Capt. 5, 2, 9 (cf. id. Truc. 2, 2, 37 sq.).
    2. B. Meton. (causa pro effectu), shamefacedness, bashfulness, modesty (syn. pudor; not freq. till after the Aug. per.): (orator) praestet ingenuitatem et ruborem suum verborum turpitudine et rerum obscenitate vitandā, Cic. de Or. 2, 59, 242; cf.: ruborem incutere, Liv. 45, 37 fin.: ruborem afferre, Tac. A. 13, 15: vox, quae vel rabulae cuivis ruborem inicere potest, to put to the blush, Auct. Her. 4, 10, 14: vultu modesto ruborisque pleno (shortly after: verecundia oris), Suet. Dom. 18: proprius, Tac. H. 4, 7: antiquitatis, Plin. 36, 1, 2, § 4.
      1. 2. Esp., after the Aug. per., by a further meton. (like pudor), the cause of shame; shame, disgrace: censoris judicium nihil fere damnato nisi ruborem affert, Cic. Rep. 4, 6, 6: nec tunicam tibi sit posuisse, rubori, Ov. Am. 3, 14, 21; cf.: duas res ei rubori fuisse, unam, quod, etc., Liv. 45, 13; 4, 35, 11; so, rubori est (alicui), Tac. A. 14, 55 fin.; 11, 17; for which also: nec rubor est emisse palam, Ov. A. A. 3, 167; Tac. G. 13: minorem quippe ruborem fore in juris iniquitate, quam si, etc., Liv. 4, 35 fin.; cf.: nil tua facta ruboris habent, Ov. H. 20, 204: rubor ac dedecus penes omnes, Tac. H. 1, 30: saepe minus est constantiae in rubore quam in culpā, Curt. 9, 7, 25.

Rŭbrensis lacus, a lake of Gallia Narbonensis, near Narbonne, now L’Etang de Sigoan, Plin. 3, 4, 5, § 32; called also Rŭ-brēsus lacus, Mel. 2, 5, 6.

Rubrĭānus, a, um, v. Rubrius, II.

rū̆brīca, ae, f. [from ruberica, from ruber] (sc. terra), red earth of any kind.

  1. I. In gen., Vitr. 2, 3; Col. 3, 11 fin.; Plin. 18, 14, 36, § 135.
  2. II. In partic., red earth for coloring, ruddle, red-ochre, red-chalk: buccas rubrica, cera omne corpus intinxit tibi, Plaut. Truc. 2, 2, 39: rubricā delibatus, Auct. Her. 3, 22, 37: proelia rubricā picta aut carbone, Hor. S. 2, 7, 98; Vitr. 7, 7; Plin. 35, 6, 14, § 33; 6, 30, 35, § 190: si oculo rubricam dirigat uno, Pers. 1, 66 et saep.
    1. B. Transf. (post-Aug.).
      1. 1. The title of a law, the rubric (because written in red): interdicta proponuntur sub rubricā Unde vi (Dig. 43, 16; Cod. 8, 4) aliqua enim sub hoc titulo interdicta sunt, Dig. 43, 1, 2 fin.
      2. 2. A law: se ad album ac rubricas transtulerunt, Quint. 12, 3, 11: Masuri rubrica vetavit, Pers. 5, 90.

1. rū̆brĭcātus, a, um, Part. of rubrico.

2. Rū̆brĭcātus, i, m., and Rū̆brĭ-cātum, i, n., a river of Spain, which falls into the Mediterranean Sea.
Form Rubricatus, Mel. 2, 6.
Form Rubricatum, Plin. 3, 3, 4, § 21.

rŭbrīco, no perf., ātum, 1, v. a. [rubrica], to color red (very rare): furi rubricato minare, Auct. Priap. 73, 2; Ven. Vit. S. Mart. 2 fin.; Petr. 46, 7; Vulg. Exod. 25, 5; 39, 33.

rŭbrīcōsus, a, um, adj. [rubrica], full of ruddle or red-ochre: ager, Cato, R. R. 34, 2: terra, id. ib. 34, 128: solum, Col. 4, 33, 1; Plin. 18, 17, 46, § 163.

Rū̆brĭus, i, m.; Rū̆brĭa, ae, f.,

  1. I. the name of a Roman gens; masc. Rubrius, Cic. Verr. 2, 1, 25, § 64; id. Phil. 2, 16, 40; id. Brut. 45, 168; Caes. B. C. 1, 23.
    Fem. Rubria, Cic. Fam. 9, 21, 3.
    Adj.: Lex Rubria (or lex Galliae Cisalpinae), of the year B. C. 43; v. Becker, Antiq. 3, 1, p. 51, and the authors there cited.
    Hence,
  2. II. Rū̆brĭ-ānus, a, um, adj., of or belonging to a Rubrius, Rubrian: senatusconsultum, Dig. 40, 5, 26, § 9; 40, 5, 28 pr.

rubrus, a, um, v. ruber init.

rŭbus, i, m. (fem., Prud. Cath. 5, 31; id. Apoth. 123) [kindr. with ruber].

  1. I. A bramble-bush, blackberry-bush, Plin. 16, 37, 71, § 180; 17, 13, 21, § 96; 24, 13, 73, § 117 al.; Verg. E. 3, 89; id. G. 3, 315; Hor. C. 1, 23, 6; Ov. Nux, 113; Caes. B. G. 2, 17, 4; Liv. 23, 30 Drak. N. cr.; Col. 11, 3, 4 sq.; Vulg. Exod. 3, 2.
  2. II. A blackberry, Prop. 3, 13 (4, 12), 28: fraga rubosque colligere, Calp. Ecl. 4, 31.

ructābundus, a, um, adj. [ructo], belching again and again, Sen. Vit. Beat. 12, 3.

* ructāmen, ĭnis, n. [ructo], a belching, eructation, Prud. Ham. 467.

ructātĭo, ōnis, f. [ructo], a belching, Cael. Aur. Tard. 5, 3, 56.

ructātrix, īcis, f. [ructator], she that belches: mentha, i. e. that produces belching, Mart. 10, 48, 10.

ructātus, ūs, m. [ructo], = ructatio, Aug. c. Faust. 5, 10.

ructo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. (dep. collat. form, ructor, Varr. R. R. 3, 2, 3: ructatur, Hor. A. P. 457: ructaretur, Cic. ap. Paul. ex Fest. p. 263 Müll.) [rugo, whence ructus, erugo, eructo], to belch, eructate (class).

  1. I. Lit.
        1. a. Neutr.: ructare alicui in os, Plaut. Ps. 5, 2, 9: cui ructare turpe est, Cic. Phil. 2, 25, 63; id. Tusc. 5, 34, 100; id. Fam. 12, 25, 4: numquam exspuisse, numquam ructasse, Plin. 7, 19, 18, § 80: si bene ructavit, Juv. 3, 107.
        2. b. Act., to belch up a thing: aves hospitales, i. e. to have the taste of them in one’s mouth, Varr. R. R. 3, 2, 3: acida, Plin. 20, 17, 68, § 176: glandem, Juv. 6, 10: partem exiguam cenae, id. 4, 31: aprum, Mart. 9, 49, 8: cruorem, Sil. 2, 685; 15, 435.
    1. B. Transf.: fumum (terra), i. e. to send forth, emit, Pall. Aug. 8, 7.
  2. II. Trop., in a contemptuous sense, to belch out, give out, utter (cf. evomo): versus, Hor. A. P. 457: propinquitates semideum, i. e. to have in one’s mouth, be always talking about them, Sid. Carm. 23, 252: potor Mosellae Tiberim ructas, though a Gaul, you speak like a Roman, Sid. Ep. 4, 17.

ructor, āri, v. ructo init.

ructŭo, āre, v. a. [ructus], to belch forth (late Lat. for the usual ructare); trop.: laudes, Aug. Serm. Temp. 135.

* ructŭōsus, a, um, adj. [ructus], full of belches: spiritus, Cael. ap. Quint. 4, 2, 123.

ructus, ūs, m. [rugo, whence also ructo and erugo], a belching, eructation, rising of the stomach (class. in sing. and plur.): exhalas acidos ex pectore ructus, Lucil. ap. Non. 164, 33: suavis ructus mihist, Plaut. Ps. 5, 2, 9; Cic. Fam. 9, 22, 5; Cels. 4, 5 fin.: foedi pestilentesque ructus, Sen. Ep. 95, 25; Plin. 20, 12, 48, § 122; 20, 17, 66, § 174; Mart. 1, 88, 4 al.

rūdectus, a, um, adj. [rudus], full of rubbish, i. e. (of soil) poor, dry: terra, Cato, R. R. 34, 2: locus, id. ib. 35, 1.

1. rŭdens, entis (gen. plur. rudentium, Vitr. 10, 19; Prud. adv. Symm. praef. 2; abl. rudenti, Vitr. 10, 2), m. (fem., Plaut. Rud. 4, 3, 1) [etym. unknown; acc. to the ancients from rudo, on account of the rattling; v. Non. p. 51], a rope, line, cord (very freq. and class.; syn.: restis, funis).

  1. I. Usu., a rope, line, belonging to the standing or running rigging of a ship; a stay, halyard, sheet, etc.; plur. collect., the rigging, cordage: clamor tonitruum et rudentum sibilus, Pac. ap. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 2, 1; cf. Varr. L. L. 5, § 7 Müll. N. cr.; and Serv. Verg. A. 1, 87 (Trag. Rel. p. 100 Rib.); imitated by Vergil: clamorque virum stridorque rudentum, Verg. A. 1, 87; Plaut. Rud. 4, 3, 1; 76; 92; Cic. Div. 1, 56, 127; Quint. 10, 7, 23; Verg. A. 3, 267; 682; 10, 229; Hor. Epod. 10, 5; Ov. M. 3, 616; 11, 474; 495 et saep.
    Hence,
    1. B. Rudens, the title of a comedy by Plautus.
    2. C. Trop.: rudentem explicavit immensum, spun a long yarn, unfolded a prodigious series of facts, Amm. 29, 1, 6.
      Prov.: rudentibus apta fortuna, a very uncertain fortune, Cic. Tusc. 5, 14, 40.
  2. II. The rope of an engine of war, Vitr. 10, 17 sq.

2. rŭdens, entis, Part. of rudo.

* rūdĕrārĭus, a, um, adj. [rudus], of or belonging to rubbish: cribrum, App. M. 8, p. 212, 19.

rūdĕrātĭo, ōnis, f. [rudero],

  1. I. a paving with rubbish, ruderation, Vitr. 7, 1.
  2. II. Transf., a mass of broken stone, Vitr. 5, 12, 6.

rūdĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [rudus], to cover or pave with broken stone or rubbish, Plin. 21, 4, 10, § 20; Vitr. 7, 1.

Rŭdĭae, ārum, f., a town in Calabria, the birthplace of Ennius, Mel. 2, 4, 7; Plin. 3, 11, 16, § 102; Sil. 12, 397.
Hence, Rŭ-dīnus, a, um, adj., of Rudiœ, the Rudian, an appellation of Ennius, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168 (Ann. v. 440 Vahl.); Cic. Arch. 10; Aus. Technop. 13, 17.

rŭdĭārĭi ab eodem (sc. Cincio) dicuntur, qui saga nova poliunt, Fest. p. 265 Müll. [1. rudis].

* rŭdĭārĭus, ii, m. [2. rudis], a gladiator who is presented with a rudis, i. e. who receives his discharge, Suet. Tib. 7.

rŭdĭcŭla, ae, f. dim. [2. rudis], a wooden spoon, a spatula, Cato, R. R. 95, 1: rudiculā ligneā peragitare, Col. 12, 46, 3; Plin. 34, 18, 54, § 176.

rŭdīmentum, i, n. [1. rudis], a first attempt, trial, or essay; a beginning, commencement in any thing (not ante-Aug.; cf. tirocinium).

  1. I. Most usual as milit. t. t.: militare, Liv. 21, 3; plur.: rudimentis militiae imbutus, the elements, Vell. 2, 129, 2: dura belli, Verg. A. 11, 157: rudimenta adulescentiae ponere, to lay down the rudiments, complete the first beginnings, pass one’s novitiate, Liv. 31, 11 fin.; cf.: sub militiā patris tirocinii rudimenta deposuit, Just. 9, 1, 8.
  2. II. In other things: rudimentum primum puerilis regni, Liv. 1, 3; cf. Quint. 1, 8, 15: prima rhetorices rudimenta, the first principles, rudiments, id. 2, 5, 1; cf. Suet. Aug. 64: vidi Protogenis rudimenta cum ipsius naturae veritate certantia, Petr. 83, 1: civilium officiorum rudimentis regem Archelaum defendit, Suet. Tib. 8: ponere, id. Ner. 22: prima pueritiae rudimenta deponere, Just. 7, 5, 3 (cf. supra, I.).

Rŭdīnus, a, um, v. Rudiae.

1. rŭdis, e, adj. [cf. crudus], unwrought, untilled, unformed, unused, rough, raw, wild (cf. crudus): omnis fere materia non deformata, rudis appellatur, sicut vestimentum rude, non perpolitum: sic aes infectum rudusculum, Cincius ap. Fest. p. 265 Müll. (class.; esp. freq. in the trop. signif.).

  1. I. Lit.: terra (opp. restibilis), Varr. R. R. 1, 44, 2; so, terra, id. ib. 1, 27, 2: ager, Col. 3, 11, 1: campus, Verg. G. 2, 211: humus, Ov. M. 5, 646: rudis atque infecta materies, Petr. 114, 13; cf.: rudis indigestaque moles (Chaos), Ov. M. 1, 7: marmor, Quint. 2, 19, 3: saxum, id. 9, 4, 27; cf.: signa (de marmore coepto), Ov. M. 1, 406: aes (opp. signatum), Plin. 33, 3, 13: hasta, rudely finished, ill-made, Verg. A. 9, 743; cf.: novacula (with retusa), Petr. 94, 14: circumjectus parietum, Plin. 11, 51, 112, § 270: caementum, Tac. Or. 20 (with informes tegulae): lana, Ov. M. 6, 19: textum, rough, coarse, id. ib. 8, 640; so, vestis, id. F. 4, 659: herba, wild, Mart. 2, 90, 8: cf. uva, unripe, green, hard, id. 13, 68.
    Neutr. plur. as subst.: detrahit doctrina aliquid, ut lima rudibus et cotes hebetibus, Quint. 2, 12, 8.
    1. B. Poet., transf., young, new (cf. integer): illa (carina, sc. Argo) rudem cursu prima imbuit Amphitriten, untried, not yet sailed on, Cat. 64, 11; hence, also, Argo, Luc. 3, 193: agna, Mart. 9, 71, 6: filia, id. 7, 95, 8: dextram cruore regio imbuit, Sen. Troad. 217: pannas, new, Vulg. Matt. 9, 16.
  2. II. Trop., rude, unpolished, uncultivated, unskilled, awkward, clumsy, ignorant; hence (like ignarus), with gen., unacquainted with, inexperienced in, etc. (cf. imperitus).
          1. (α) Absol.: consilium, Plaut. Poen. 1, 1, 61; cf.: forma ingenii impolita et plane rudis, Cic. Brut. 85, 294: incohata ac rudia, id. de Or. 1, 2, 5: quae rudia atque imperfecta adhuc erant, Quint. 3, 1, 7: rudia et incomposita, id. 9, 4, 17: vox surda, rudis, immanis, dura, etc., id. 11, 3, 32: modulatio, id. 1, 10, 16; cf.: modus (tibicinis), Ov. A. A. 1, 111: rude et Graecis intactum carmen, Hor. S. 1, 10, 66: stilus (with confusus), Quint. 1, 1, 28; 12, 10, 3: animi, id. 1, 10, 9 (with agrestes); 1, 1, 36: adhuc ingenia, id. 1, 2, 27; cf. ingenium, Hor. A. P. 410: rudis fuit vita priscorum et sine litteris, Plin. 18, 29, 69, § 284: saeculum, Quint. 2, 5, 23; 12, 11, 23; Tac. H. 1, 86: anni, i. e. young, early, Quint. 1, 1, 5; Tac. A. 13, 16 fin.; cf.: adhuc aetas, id. ib. 4, 8: rudem me et integrum discipulum accipe et ea, quae requiro, doce, Cic. N. D. 3, 3, 7; Quint. 2, 3, 3; 3, 6, 83: Aeschylus rudis in plerisque et incompositus, id. 10, 1, 66: tam eram rudis? tam ignarus rerum? etc., Cic. Sest. 21, 47; so (with ignarus) Quint. 1, 8, 4: rudis ac stultus, id. 11, 3, 76: illi rudes homines primique, id. 8, 3, 36; 10, 2, 5: illi rudes ac bellicosi, id. 1, 10, 20: nescit equo rudis Haerere ingenuus puer, Hor. C. 3, 24, 54.
          2. (β) With in and abl.: cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, alii in disserendo rudes, Cic. Rep. 1, 8, 13: (oratorem) nullā in re tironem ac rudem esse debere, id. de Or. 1, 50, 218; (with hebes) id. ib. 1, 58, 248: rudis in re publicā, id. Phil. 6, 6, 17: in causā, id. Fam. 4, 1, 1: in jure civili, id. de Or. 1, 10, 40: in minoribus navigiis, id. ib. 1, 38, 174: omnino in nostris poëtis, id. Fin. 1, 2, 5: sermo nullā in re, id. de Or. 1, 8, 32.
            With simple abl. (very rare): Ennius ingenio maximus, arte rudis, Ov. Tr. 2, 424: arte, Stat. Th. 6, 437: studiis, Vell. 2, 73, 1.
          3. (γ) With gen.: imperiti homines rerum omnium rudes ignarique, Cic. Fl. 7, 16: dicat se non imperitum foederis, non rudem exemplorum, non ignarum belli fuisse, id. Balb. 20, 47: provinciae rudis, id. Verr. 2, 2, 6, § 17: Graecarum litterarum, id. Off. 1, 1, 1; Nep. Pelop. 1, 1: rei militaris, Cic. Ac. 2, 1, 2: harum rerum, id. Verr. 2, 2, 35, § 87: artium, Liv. 1, 7: bonarum artium, Tac. A. 1, 3: facinorum, id. ib. 12, 51: agminum, Hor. C. 3, 2, 9: civilis belli, id. Ep. 2, 2, 47; cf.: bellorum (elephanti), Flor. 4, 2, 67: operum conjugiique, Ov. F. 4, 336: somni, i. e. sleepless, id. M. 7, 213: dicendi, Tac. A. 1, 29.
          4. (δ) With ad (very rare): rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, Liv. 24, 48, 5: ad quae (spectacula) rudes tum Romani erant, id. 45, 32, 10; 10, 22, 6; 21, 25, 6: ad partus, Ov. H. 11, 48: ad mala, id. P. 3, 7, 18: rudes adhuc ad resistendum populos, Just. 1, 1, 5: rudis natio ad voluptates, Curt. 6, 21, 9; 8, 8, 24.
            (ε) With dat. (very rare): fontes rudes puellis, i. e. strange, Mart. 6, 42, 4.
            (ζ) With inf.: nec ferre rudis medicamina, Sil. 6, 90: Martem rudis versare, id. 8, 262.
            Comp., sup., and adv. do not occur.

2. rŭdis, is, f. (abl. sing. rudi, Capitol. Opil. Macr. 4, 5), a slender stick or rod.

  1. I. To stir with in cooking; a stirring-stick, spatula: versato crebro duabus rudibus, Cato, R. R. 79; so, ferreae, Plin. 34, 18, 50, § 170; cf. rudicula.
  2. II. A staff used by soldiers and gladiators in their exercises (perh. a wooden sword), answering to a quarter-staff, a foil (freq. and class.): (milites) rudibus inter se in modum justae pugnae concurrerunt, Liv. 26, 51; 40, 6 and 9 Drak. N. cr. (al. sudibus); Ov. Am. 2, 9, 22; id. A. A. 3, 515: rudibus batuere, Suet. Calig. 32.
    Hence, transf.: PRIMA or SVMMA RVDIS (also in one word, SVMMARVDIS), the first or head fencer, the fencing-master, Inscr. Orell. 2575; 2584: SECVNDA RVDIS, the second fencer, the fencing-master’s assistant, ib. 2573 sq.
    A gladiator received such a rudis when honorably discharged (whence he was called rudiarius): tam bonus gladiator rudem tam cito accepisti? Cic. Phil. 2, 29, 74: acceptā rude, Juv. 6, 113: essedario rudem indulgere, Suet. Claud. 21.
    And hence transf. to other persons who receive an honorable discharge: tardā vires minuente senectā, Me quoque donari jam rude tempus erat, i. e. to dismiss, discharge, Ov. Tr. 4, 8, 24; id. Am. 2, 9, 22; cf.: spectatum satis et donatum jam rude, Hor. Ep. 1, 1, 2 (v. Orell. ad h. l.): ergo sibi dabit ipse rudem, Juv. 7, 171; Mart. 3, 36, 10.

* rŭdĭtas, ātis, f. [1. rudis], ignorance: litteratoris, App. Flor. 4, p. 363, 6.

* rŭdītus, ūs, m. [rudo], a roaring or braying, App. M. 8, p. 215, 24.

rŭdo (rūdo, Pers. 3, 9), īvi, ītum (gen. plur. part. rudentūm, Verg. A. 7, 16), 3, v. n. and a. [Sanscr. root ru-, to howl; Gr. ὠρύω; cf. Lat.: ravis, ravus, raucus], to roar, bellow, bray.

  1. I. Lit., of animals; e. g. of lions, Verg. A. 7, 16; of stags, id. G. 3, 374; of bears, Claud. Cons. Mall. Theod. 298; esp. freq. of the braying of an ass, Ov. A. A. 3, 290; id. F. 1, 433; 6, 342; Pers. 3, 9.
  2. II. Transf., of men, to roar or cry out: haec inquam rudet ex rostris, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 103 Müll.: (Cacum) insueta rudentem Alcides telis premit, Verg. A. 8, 248.
    Of things: rudentem proram, creaking, groaning, Verg. A. 3, 561.

rŭdor, ōris, m. [rudo], a roaring (Appul.), App. Flor. 3, p. 357, 38; id. Mund. p. 65.

1. rūdus, ĕris, n., stones broken small and mingled with lime for plastering walls, paving floors, etc.

  1. I. In gen., Vitr. 7, 1: rudus inicere solo, Plin. 36, 25, 62, § 186; Pall. 1, 9, 4; 11, 2 Mai: aedificia tecta rudere aut pavimentis, Auct. B. Alex. 1, 3: rudere, non tegulis teguntur, Auct. B. Hisp. 8, 2: pingue, i. e. rich soil, Col. poët. 10, 81.
  2. II. In partic., old rubbish, of the stones, plaster, etc., of decayed buildings (rare and not ante-Aug.): ruderi accipiendo Ostienses paludes destinabat, Tac. A. 15, 43.
    In plur.: alveum Tiberis laxavit ac repurgavit, completum olim ruderibus, Suet. Aug. 30; id. Vesp. 8.

2. rūdus, ĕris, v. raudus.

rūduscŭlum, i, v. raudusculum.

rūfesco, ĕre, v. inch. n. [rufus], to become reddish, Plin. 10, 29, 42, § 80; 28, 12, 53, § 194; 36, 19, 36, § 143.

†† rufius, ii, m., the Gallic name for chama, a lynx, Plin. 8, 19, 28, § 70.

rūfo, āre, v. a. [rufus], to make or color reddish: capillum, Plin. 15, 22, 24, § 87; 23, 2, 32, § 67; 23, 4, 46, § 91.

Rŭfrae, ārum, f., a town of the Samnites, on the borders of Campania, now Ruvo, Verg. A. 7, 739; Sil. 8, 568; prob. the same called Rufrium, Liv. 8, 25, 4.

Rŭfrĭum, ii, n., v. Rufrae.

rūfŭlus, a, um, adj. dim. [rufus], reddish, rather red.

  1. I. In gen.: macilentis malis rufulus, red-haired, red-headed, Plaut. As. 2, 3, 20 (cf. rufus): radices mandragorae, Plin. 25, 13, 94, § 147.
  2. II. In partic.: Rūfŭli, ōrum, m., the military tribunes chosen by the general himself (opp. to the Comitiati, who were chosen by the people in the Comitia); so called after one Rutilius Rufus, Liv. 7, 5 fin.; Fest. p. 261 Müll.; Ps.-Ascon. ap. Div. in Caecil. 10, p. 142.

1. rūfus, a, um, adj. [kindr. with ruber], red, reddish, of all shades, acc. to Gell. 2, 26, 5.
In gen.: rufus quidam, redhaired, red-headed, Plaut. Ps. 4, 7, 119: virgo, Ter. Heaut. 5, 5, 17; id. Phorm. 1, 2, 1 (cf. rufulus): vestibus, Mart. 14, 129, 1: sanguis, Cels. 2, 8: armenta, Vitr. 8, 3: sal, Plin. 31, 7, 41, § 86.
Comp.: Campana siligo rufior, Plin. 18, 9, 20, § 86; 16, 14, 25, § 65.

2. Rūfus, i, m. [1. rufus], a common Roman surname (like the German Roth, Rother), Quint, 1, 4, 25; Cic. Fam. 5, 19 tit.; 14, 14, 2 al.

1. rūga, ae, f., a crease in the face, a wrinkle.

  1. A. In gen. (class.; usu. in plur.).
        1. (α) Plur.: non cani non rugae repente auctoritatem arripere possunt, Cic. Sen. 18, 62: vos populumque Romanum non consilio neque eloquentiā, sed rugis supercilioque decepit, id. Red. in Sen. 7, 15: nec pietas moram Rugis et instanti senectae Afferet, Hor. C. 2, 14, 3: vis tu remittere aliquid ex rugis, Plin. Ep. 9, 17, 2: rugas in fronte contrahere, Varr. R. R. 1, 2, 26: rugis vetus Frontem senectus exaret, Hor. Epod. 8, 4; cf.: frontem rugis arat, * Verg. A. 7, 417: dum tarda senectus inducat rugas, Tib. 2, 2, 20; Hor. C. 4, 13, 11: sulcare cutem rugis, Ov. M. 3, 276; 14, 96; 15, 232 et saep. al.
          Prov.: de rugis crimina multa cadunt, Ov. Am. 1, 8, 46.
        2. (β) Sing. (poet.): faceret scissas languida ruga genas? Prop. 2, 18 (3, 10), 6; 3 (4), 25, 12; Ov. Tr. 3, 7, 34, id. A. A. 1, 240; Juv. 13, 215; 14, 325.
  2. B. Transf., a crease, fold, plait, wrinkle, corrugation, etc., of any kind (post-Aug.; cf. rugo, I.): margaritae flavescunt senectā rugisque torpescunt, Plin. 9, 35, 54, § 109: aquilonis afflatus poma deturpans rugis, id. 15, 16, 18, § 59; 12, 7, 14, § 26; 17, 14, 24, § 107 al.; of the folds of garments, id. 35, 8, 34, § 56; Macr. S. 2, 9.
    In sing.: jam deciens redit in rugam, Pers. 6, 79 Gildersleeve ad loc.: vestes quoque diutius vinctas ruga consumet, Petr. 102, 12.
    1. 2. The female screw, Plin. 18, 31, 74, § 317.

2. Rūga, ae, m. [1. ruga], a Roman surname, e. g. of Sp. Carvilius, whose divorce is said to have been the first in Rome, Gell. 4, 3, 2; 17, 21, 44; Val. Max. 2, 1, 4.

rūgātĭo, ōnis, f. [rugo], a wrinkling, Cael. Aur. Tard. 2, 1.

Rugĭi, ōrum, m., a German people who have given their name to the island of Rügen, Tac. G. 43 fin.

* rūgīnōsus, a, um, adj. [1. ruga], wrinkled: cutis, Cael. Aur. Acut. 1, 11.

rŭgĭo, īre, v. n.,

  1. I. to roar, as a lion, Spart. Get. 5; Vulg. Psa. 21, 13; Auct. Carm. Philom. 49; to bray, as an ass, Amm. 27, 3, 1: onager, Vulg. Job, 6, 5: quasi ursi, id. Isa. 59, 11.
  2. II. Transf., to rumble: rugientem saturare ventrem, Hier. Ep. 52, 2, § 6.
  3. III. To call aloud, Vulg. Psa. 37, 9; id. Jer. 25, 30.

rŭgītus, ūs, m. [rugio].

  1. I. A roaring of lions, Vop. Prob. 19: leonis, Vulg. Job, 4, 10.
  2. II. Transf., a rumbling in the bowels, Cael. Aur. Tard. 3, 2; 4, 7; Hier. Ep. 22, 11.

rūgo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [1. ruga].

  1. I. Neutr., to crease, wrinkle; transf., of the dress (cf. 1. ruga, B.), to become wrinkled or rumpled: vide palliolum ut rugat, Plaut. Cas. 2, 3, 30: pallium, id. Fragm. ap. Gell. 18, 12, 3.
  2. II. Act., to wrinkle any thing: frontem, Hier. Ep. 50, 2.
    Transf., to corrugate: testae (concharum) rugatae, Plin. 9, 33, 52, § 102.

rūgōsĭtas, ātis, f. [rugosus], the state of being wrinkled, rugosity (late Lat.): moeroris aut irae, Tert. Patient. 15.

rūgōsus, a, um, adj. [1. ruga], wrinkled, shrivelled.

  1. I. Lit.: rugosiorem cum geras stola frontem, Mart. 3, 93, 4: spadones, Hor. Epod. 9, 14: genae, Ov. Am. 1, 8, 112.
    Poet.: senecta, Tib. 3, 5, 25: frigore pagus (i. e. the villagers), Hor. Ep. 1, 18, 105: sanna, that wrinkles his countenance, makes wry faces, Pers. 5, 91.
  2. II. Transf. (acc. to 1. ruga, I. B.), wrinkled, creased, shrivelled, corrugated: acina, Col. 12, 44, 4: cortex populi, Ov. H. 5, 28: piper, Pers. 5, 55: pruna, Mart. 13, 28, 1.

* rŭĭdus, a, um, adj., perh. rough: pilum (in pisturā), Plin. 18, 10, 23, § 97.

rŭīna, ae, f. [ruo], a rushing or tumbling down; a falling down, fall (syn.: casus, lapsus).

  1. I. In abstracto.
    1. A. Lit.
      1. 1. In gen. (rare). grandinis, Lucr. 6, 156: aquarum, Cael. Aur. Tard. 2, 1 med.: nostra (sc. nucum), Mart. 13, 25, 2: jumentorum sarcinarumque, Liv. 44, 5: Capanei, a fall by lightning (v. Capaneus), Prop. 2, 34 (3, 32), 40: (apri saevi) Permixtas dabant equitum peditumque ruinas, Lucr. 5, 1329: Tyrrhenus et Aconteus Conixi incurrunt hastis, primique ruinam Dant sonitu ingenti, rush or fall upon each other, Verg. A. 11, 613: interea suspensa graves aulaea ruinas In patinam fecere, fell down, Hor. S. 2, 8, 54.
      2. 2. In partic., of buildings, a tumbling or falling down, downfall, ruin (class.; in good prose only in sing.): repentinā ruinā pars ejus turris concidittum hostes, turris repentinā ruinā commoti, etc., Caes. B. C. 2, 11 fin. and 12 init.; cf.: ferunt conclave illud, ubi epularetur Scopas, concidisse: ruinā ipsum oppressum cum suis interiisse, Cic. de Or. 2, 86, 353; id. Div. 2, 8, 20; Tac. A. 2, 47: aedificiorum, Suet. Oth. 8: amphitheatri, id. Tib. 40: camerae, id. Ner. 34: spectaculorum, id. Calig. 31: pontis, id. Aug. 20: tecta Penthei Disjecta non leni ruinā, Hor. C. 2, 19, 15: jam Deiphobi dedit ampla ruinam, Vulcano superante, domus, i. e. fell in, Verg. A. 2, 310; so, trahere ruinam, id. ib. 2, 465; 9, 712; cf. B. α, infra: effulsisse inter ruinam ignes, Tac. A. 2, 47: ruinam urbis et incendia recordantes, Just. 5, 7, 10: morbus, captivitas, ruina, ignis, Sen. Tranq. 11, 6: multos occidere incendii ac ruinae potentia est, id. Clem. 1, 26, 5.
        In plur.: tantae in te impendent ruinae, nisi suffulcis firmiter, Plaut. Ep. 1, 1, 77; so Vell. 2, 35, 4 (with incendia); Suet. Vesp. 8; Lucr. 2, 1145: si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae, Hor. C. 3, 3, 8: dum Capitolio dementes ruinas parabat, id. ib. 1, 37, 7.
    2. B. Trop., a downfall, fall, ruin; accident, catastrophe, disaster, overthrow, destruction, etc. (freq. and class.; used equally in sing. and plur.; cf.: exitium, pernicies).
          1. (α) Sing.: vis illa fuit et, ut saepe jam dixi, ruina quaedam atque tempestas, a catastrophe, Cic. Clu. 35, 96: incendium meum ruinā restinguam, with the overthrow, fall (of the State), Catilina ap. Sall. C. 31, 9, and ap. Cic. Mur. 25, 51: ut communi ruinā patriae opprimerentur, Liv. 45, 26; Vell. 2, 91, 4; 2, 85, 1; 2, 124, 1: in hac ruinā rerum stetit una integra atque immobilis virtus populi Romani, Liv. 26, 41: rerum nostrarum, id. 5, 51: urbis, id. 25, 4: ex loco superiore impetu facto, strage ac ruinā fudere Gallos, utter defeat, id. 5, 43; cf.: ruinae similem stragem eques dedit, id. 4, 33: Cannensis, id. 23, 25; 42, 66 fin.; 4, 46; 5, 47: ruina soceri in exsilium pulsus, Tac. H. 4, 6; cf. id. G. 36: pereat sceleratus, regnique trahat patriaeque ruinam, Ov. M. 8, 497: aliae gentes belli sequuntur ruinam, Flor. 2, 12, 1: ille dies utramque Ducet ruinam, i. e. death, Hor. C. 2, 17, 9: Neronis principis, Plin. 17, 25, 38, § 245.
          2. (β) Plur.: praetermitto ruinas fortunarum tuarum, quas omnes impendere tibi proximis Idibus senties, Cic. Cat. 1, 6, 14: in ruinis aversae, atque afflictae rei publicae, id. Sest. 2, 5: devota morti pectora liberae Quantis fatigaret ruinis, Hor. C. 4, 14, 19; cf.: nox auget ruinas, Val. Fl. 3, 207: principiis in rerum fecere ruinas et graviter magni magno cecidere ibi casu, i. e. false steps, errors, mistakes, Lucr. 1, 740: (Academia) si invaserit in haec, miseras edet ruinas, Cic. Leg. 1, 13, 39: ruinas videres, id. Fin. 5, 28, 83.
  2. II. In concreto.
      1. 1. That which tumbles or falls down, a fall (not anteAug.).
    1. A. In gen. (poet.): disjectam Aenaeae toto videt aequore classem Fluctibus oppressos Troas caelique ruinā, i. e. a storm, rain, Verg. A. 1, 129; so, caeli (with insani imbres), Sil. 1, 251: poli, i. e. thunder, Val. Fl. 8, 334.
    2. B. In partic. (acc. to I. A. 2.), a building that has tumbled down, a ruin, ruins (mostly in plur., and not in Cic. prose): nunc humilis veteres tantummodo Troja ruinas ostendit, Ov. M. 15, 424: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10: (urbs) deserta ac strata prope omnis ruinis, id. 33, 38, 10: fumantes Thebarum ruinae, id. 9, 18, 7: ruinis templorum templa aedificare, id. 42, 3: in tugurio ruinarum Carthaginiensium, Vell. 2, 19 fin.
      In sing.: alius par laborflumina ad lavandam hanc ruinam jugis montium ducere, Plin. 33, 4, 21, § 74: EX RVINA TEMPLI MARTIS, Inscr. Orell. 2448 (A.D. 256).
      1. 2. Transf., of persons who cause ruin, a destroyer: rei publicae, Cic. Sest. 51, 109: ruinae publicanorum, id. Prov. Cons. 6, 13.

rŭīnōsus, a, um, adj. [ruina], of buildings.

  1. I. Tumbling down, going to ruin, ruinous (rare but class.): aedes, * Cic. Off. 3, 13, 54: parietes, Sen. Ira, 3, 35 fin. (better rimosos).
  2. * II. Poet., transf., that has already fallen, ruined, in ruins: ruinosas occulit herba domos, Ov. H. 1, 56.
    Plur. subst.: rŭīnōsa, ōrum, ruins: instaurare, Vulg. Ezech. 36, 33; 33, 27.

Rullus, i, m., a Roman surname (cf. Cic. Phil. 5, 17, 48). So, P. Servilius Rullus, a tribune of the people in the consulate of Cicero, who directed against him three orations on the Agrarian law, Cic. Fam. 8, 6, 5.

    1. 1.ruma, ae,f., v. rumis.

2. ruma, ae,f., v. rumen.

rūmen, ĭnis, n. (collat. form rūma, ae,f., Arn. 7, 230 dub.; Serv. Verg. E. 6, 54), the throat, gullet: rumen est pars colli, quā esca devoratur, unde rumare dicebatur, quod nunc ruminare, Fest. p. 270 Müll.; cf. Paul. ex Fest. s. v. adrumavit, p. 9 ib.: ruminatio dicta est a rumine eminente gutturis parte, per quam demissus cibus a certis revocatur animalibus, Serv. Verg. E. 6, 54; cf. Isid. Orig. 11, 1, 59; 12, 1, 37: dum sit, rumen qui impleam, Pompon. ap. Non. 18, 16 (Com. Rel. v. 153 Rib.); Fest. p. 270, 28 Müll.; Paul. ex Fest. p. 9, 14 ib.

rumentum, abruptio, Fest. pp. 270 and 271 Müll.

1. rŭmex, ĭcis, m., a missile weapon, similar to the sparum of the Gauls, Lucil. ap. Fest. pp. 270 and 271 Müll.; cf. Gell. 10, 25, 2.

2. rŭmex, ĭcis, f., sorrel, Plin. 11, 8, 8, § 18; 19, 12, 60, § 184; 20, 21, 85, § 231; Plaut. Ps. 3, 2, 26; Titin. ap. Non. 210, 4 (Com. Rel. p. 134 Rib.); Verg. M. 73.

A maximum of 100 entries are shown.