Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

prōvincĭa, ae (old gen. PROVINCIAI, Inscr. Grut. 376, 6) [etym. dub.; perh. contr. for pro-noventia (cf. nuntius), the charge or government of a legate].

  1. I. A province, i. e. a territory out of Italy, acquired by the Romans (chiefly by conquest), and brought under Roman government; freq., also, to be rendered provincial administration, employment, etc.: Sicilia prima omnium provincia est appellata, Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2: defendo provinciam Siciliam, id. Div. in Caecil. 2, 5: provincia Syria, id. Fam. 15, 2, 1: Asia provincia, id. Fl. 34, 85: provincia Gallia, id. Font. 1, 2: praeponere, praeficere aliquem provinciae, id. Fam. 2, 15, 4: tradere alicui provinciam, id. ib. 3, 3, 1: in provinciam cum imperio proficisci, id. ib. 3, 2, 1: administrare provinciam, id. ib. 15, 4, 1: provinciam consulari imperio obtinere, id. Fl. 34, 85; cf. id. Phil. 1, 8, 19: de provinciā decedere, to retire from the administration of a province, id. Fam. 2, 15, 4: provinciam Lentulus deposuit, gave up, resigned, id. Pis. 21, 50: provincia consularis, governed by a former consul (proconsul), id. Verr. 2, 1, 13, § 34: praetoria, governed by a former prœtor, id. Phil. 1, 8, 19.
      1. 2. In gen., a province, division of a kingdom or empire: Judaea, Vulg. 1 Esdr. 5, 8: Babylonis, id. Dan. 2, 48.
  2. II. Transf., in gen., official duty, office, business, charge, province (class.): parasitorum, Plaut. Capt. 3, 1, 14: hanc tibi impero provinciam, id. Mil. 4, 4, 23: abi in tuam provinciam, id. Cas. 1, 15: duram capere provinciam, Ter. Phorm. 1, 2, 22: sibi provinciam depoposcit, ut me in meo lectulo trucidaret, Cic. Sull. 18, 52: qui eam provinciam susceperint, ut in balneas contruderentur, id. Cael. 26, 63: Sicinio Volsci, Aquilio Hernici provincia evenit, i. e. were given into his charge, were assigned to him to be subdued, Liv. 2, 40 fin.: cum ambo consules Appuliam provinciam haberent, id. 26, 22.
    In plur., Plaut. Ps. 1, 2, 15: ipsi inter se provincias partiuntur, Hirt. B. G. 8, 35.

prōvincĭālis, e, adj. [provincia],

  1. I. of or belonging to a province, provincial: administratio, Cic. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: scientia, the administration of a province, id. ib. 1, 1, 7, § 20: edictum, belonging to a province, id. Verr. 2, 1, 46, § 118: molestia, arising from the administration of a province, id. Fam. 2, 7, 4: abstinentia, observed in the administration of a province, id. Sest. 3, 7: integritas, id. ib. 5, 13: ornamenta et commoda, id. Red. in Sen. 14, 34: parsimonia, Tac. Agr. 4: bellum, id. H. 1, 89: crimina, id. A. 4, 20 fin.: aditus ad me minime provinciales, not as they usually are with provincial administrators, Cic. Att. 6, 2, 5.
  2. II. Subst.: prōvincĭālis, is, m., an inhabitant of a province; mostly in plur., the people of a province, provincials, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15; Suet. Calig. 39; Dig. 50, 16, 190.
    Opp. to the inhabitants of Italy: Italicus es an provincialis? Plin. Ep. 9, 23, 2; Suet. Vesp. 9; cf. as adj., Col. 3, 3, 11.

* prōvincĭātim, adv. [provincia], through the provinces, province by province: legiones provinciatim distribuit, Suet. Aug. 49; Amm. 31, 4, 4.

prō-vinco, vīci, victum, 3, v. a., to conquer before, Paul. ex Fest. s. v. Provinciae, p. 226 Müll.

prō-vindēmĭātor, ōris, m., a star over the right shoulder of Virgo, which rises just before the vintage; called also Vindemiatrix, Vindemiator, Vindemitor, the Gr. προτρυγητής, Vitr. 9, 4, 1 Schneid. N. cr. (al. provindemia).