Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

grabatarius κλινοποιός, Gloss. Philox.

grăbātŭlus, i, m. dim. [grabatus], a little couch, a pallet (post-class.), App. M. 1, p. 107 sq.; 2, p. 121.

grăbātus, i, m. [Macedonian], = κράβατος, a small or low couch, a pallet, campbed (syn.: lectus, cubile, stratum, torus), Cic. Div. 2, 63, 129; Lucil. ap. Non. 181, 29; Petr. 97; Sen. Ep. 18; 20; Verg. M. 5; Mart. 6, 39, 4; 12, 32, 11; Cat. 10, 22: argento inaurato tectus, Scaev. Dig. 33, 7, 20 fin.; Vulg. Marc. 2, 4; id. Act. 5, 15; collat. form grăbātum, i, n., Cael. Aur. Acut. 2, 37.

Gracchūris, v. Gracchus, II. B.

Gracchus, i, m.,

  1. I. a Roman family name in the gens Sempronia; the most celebrated are the two brothers Ti. and C. Sempronius Gracchus, sons of Ti. Sempronius and Cornelia, daughter of Scipio Africanus the elder, Cic. Brut. 86, 296; id. Phil. 7, 6, 17: Cornelia, mater Gracchorum, id. Brut. 58, 210; Juv. 6, 168: Gracchi de seditione querentes, id. 2, 24.
  2. II. Deriv.
    1. A. Gracchā-nus, a, um, adj., of or belonging to a Gracchus, Gracchan: judices, i. e. the knights who were made judges by a law of C. Gracchus, Cic. Brut. 34, 128: tumultus, Val. Max. 1, 1: mala, Sen. Brev. Vit. 6.
    2. B. Grac-chūris, ĭdis, f., a town in Spain founded by Ti. Sempronius Gracchus: Ti. Sempronius Gracchus proconsul Celtiberos victos in deditionem accepit, monumentumque operum suorum Gracchurim oppidum in Hispania constituit, Liv. Ep. 41; cf. Paul. ex Fest. p. 97 Müll.
      Hence, Gracchū-rĭtāni, ōrum, m., the inhabitants of Gracchuris, Plin. 3, 3, 4, § 24.

* grăcĭlens, entis, adj. [gracilis], slender, thin, for the usual gracilis, Naev. ap. Non. 116, 8; cf. gracilentus.

grăcĭlentus, a, um, adj. [gracilis], slender, thin (ante- and post-class. for the usual gracilis): filum, Enn. ap. Non. 116, 8 (Ann. v. 259 Vahl.): equus, Gell. 4, 12, 2.

grăcĭlesco, ĕre, v. inch. n. [gracilis], to become slender, small (post-class.): obeliscus gracilescens, Amm. 17, 4: pyramidum magnitudo gracilescit paulatim, id. 22, 15.

* grăcĭlĭpes, pĕdis, adj. [gracilis-pes], slender-footed: ciconia, Publ. Syr. ap. Petr. 55.

grăcĭlis, e (also ante-class. grăcĭlus, a, um, Lucil. ap. Non. 489, 21; plur.: gracilae virgines, Ter. Eun. 2, 3, 22), adj. [Sanscr. karc, to be lean; old Lat. cracentes, slender (Enn. Ann. 497 Vahl.); cf. Gr. κολοκάνος], thin, slight, slender, slim; meagre, lean (poet. and in Aug. prose; not in Cic.; but cf. gracilitas; syn.: exilis, tenuis, macer).

  1. I. Physically: in gracili macies crimen habere potest, Ov. R. Am. 328: gracili sic tamque pusillo, Hor. S. 1, 5, 69: quis multa gracilis te puer in rosa, etc., id. C. 1, 5, 1: puer, Mart. 11, 43, 4: Indi, Juv. 6, 466: capella, Ov. M. 1, 299: equi hominesque paululi et graciles, Liv. 35, 11, 7: arbores succinctioresque, Plin. 16, 10, 17, § 39: resina (opp. pinguis), id. 24, 6, 22, § 33: gracilis et ejuncida vitis, id. 17, 22, 35, § 173: folium, id. 19, 8, 54, § 171: comae et lanuginis instar, Ov. Am. 1, 14, 23: stamen, id. M. 6, 54: catena, id. ib. 4, 176; cf.: vinculum auri, Petr. 126: cacumen, Ov. M. 10, 140: coronae, Juv. 12, 87: viae petauri, Mart. 2, 86, 7; cf. rima, App. M. 4, p. 149: libellus, Mart. 8, 24, 1: umbra, Ov. Tr. 4, 10, 86: spuma, Vulg. Sap. 5, 15.
    Comp.: glans brevior et gracilior, Plin. 16, 6, 8, § 19.
    Sup.: fuit (Nero) ventre projecto, gracillimis cruribus, Suet. Ner. 51.
    1. B. Transf., opp. to fat or rich, meagre, scanty, poor (post-Aug.): ager, Plin. 17, 22, 35, § 187: clivi, Col. 2, 4, 11: vindemiae, Plin. Ep. 9, 20, 2; 8, 15, 1: gracili Lare vivere, App. Mag. p. 287; cf. pauperies, id. M. 9, p. 219.
  2. II. Trop., of style, simple, plain, unadorned (poet. and in post-Aug. prose): materiae gracili sufficit ingenium. Ov. P. 2, 5, 26; cf.: lusimus, Octavi, gracili modulante Thalia, Verg. Cul. 1: et in carmine et in soluta oratione genera dicendi probabilia sunt tria, quae Graeci χαρακτῆρας vocant nominaque eis fecerunt ἁδρόν, ἰσχνόν, μέσον. Nos quoque, quem primum posuimus, uberem vocamus, secundum gracilem, tertium mediocrem. Uberi dignitas atque amplitudo est: gracili venustas et subtilitas: medius in confinio est utriusque modi particeps, etc., Gell. 7, 14, 1 sq.; cf.: inter gracile validumque tertium aliquid constitutum est, Quint. 12, 10, 66: praefationes tersae, graciles, dulces, Plin. Ep. 2, 3, 1.
    Of the speaker: non possumus esse tam graciles, simus fortiores, Quint. 12, 10, 36.
    Hence, adv.: grăcĭlĭter, slenderly.
      1. 1. Lit., App. M. 3, p. 130.
      2. 2. Trop.: alia ornatius, alia gracilius esse dicenda, more simply, Quint. 9, 4, 130.

grăcĭlĭtas, ātis, f. [gracilis], slenderness, thinness, leanness, meagreness.

  1. I. Lit. (class.; syn.: macies, subtilitas): erat eo tempore in nobis summa gracilitas et infirmitas corporis, Cic. Brut. 91, 313: cervicis et crurum, Suet. Calig. 50: crurum, id. ib. 3; id. Dom. 18: digitalis (vitis), Plin. 14, 3, 4, § 40; cf.: papyrum in gracilitatem fastigatum, id. 13, 11, 22, § 71.
    Plur.: habet certos sui studiosos (Lysias), qui non tam habitus corporis opimos, quam gracilitates consectentur, Cic. Brut. 16, 64.
  2. II. Trop., of style, simplicity, plainness, want of ornament (post-Aug.): quid Periclea? similemne credimus Lysiacae gracilitati? Quint. 12, 10, 24; cf.: exempla in Latina lingua M. Varro esse dicit ubertatis Pacuvium, gracilitatis Lucilium, mediocritatis Terentium, Gell. 7, 14, 6 (v. the whole 14th chap.): pressa illa narrationis, Quint. 4, 3, 2; 1, 9, 2.

grăcĭlĭter, adv., v. gracilis fin.

* grăcĭlĭtūdo, ĭnis, f. [gracilis], slenderness, for the class. gracilitas, Att. ap. Non. 116, 6 (Fragm. Trag. v. 88 Rib.).

* gracillo, āre, v. n., to cackle or cluck as a hen: cucurrire solet gallus, gallina gracillat, Auct. Carm. Philom. 25.

grăcĭlus, a, um, v. gracilis init.

grācŭlus (gracc-), i, m. [from its note gra gra, Quint. 1, 6, 37; Isid. Orig. 12, 7, 45], a jackdaw, Corvus monedula, Linn.; Plin. 11, 37, 79, § 201; 11, 47, 107, § 256; 8, 27, 41, § 101; Phaedr. 1, 3, 4; Mart. 1, 116, 6.

      1. b. Prov.
        1. (α) Vetus adagium est: Nihil cum fidibus graculo, i. e. ignorant persons have nothing to do with poetry, Gell. N. A. praef. § 19.
        2. (β) Graculus Aesopi, i. e. one who decks himself out in borrowed plumes, makes a fine show with other people’s property, Tert. adv. Val. 12 (cf. Phaedr. 1, 3).

grădālis, e, adj. [gradus], step by step (post-class.): pugna, Diom. p. 473 P.

grădārĭus, a, um, adj. [gradus], of or belonging to steps, going or proceeding step by step (very rare; not in Cic.).

  1. I. Lit.: equus gradarius, a pacer, ambler, Lucil. ap. Non. 17, 25: pugna, Diom. p. 473 P.
  2. II. Trop., of a deliberate speaker: Cicero quoque noster gradarius fuit, Sen. Ep. 40, 11.

grădātim, adv. [gradus], step by step, by degrees, little by little, gradually (class.; syn.: sensim, paulatim, pedetentim): nihil ita pedetentim et gradatim tum accessus a te ad causam facti, tum recessus, ut, etc., Cic. Fam. 9, 14, 7: gradatim ascendere, id. de Or. 3, 61, 227; cf. id. Part. 15, 54: quid opus erat te gradatim istuc pervenire? Sumpsisses tuo jure. Quid autem est istuc gradatim? id. N. D. 1, 32, 89; cf.: gradatim respondens, id. Tusc. 1, 24, 57: ad pauciores deducere, id. ib. 2, 65, 164: cum gradatim sursum versus reditur, id. Or. 39, 135: captiosissimo genere interrogationis utuntur, cum aliquid minutatim et gradatim additur aut demitur, id. Ac. 2, 16, 49; Varr. R. R. 3, 5, 4; Plin. 33, 4, 21, § 76: quos non una ut dicitur pertica, sed distincte gradatimque tractavi, Plin. Ep. 8, 2, 8; Gell. 14, 7, 9: amicos habere, by gradations, i. e. of different grades, Plin. Ep. 2, 6, 2.

grădātĭo, ōnis, f. [gradus].

  1. * I. Lit., the making of a staircase or series of steps, as in a theatre: lapideis et marmoreis copiis gradationes (theatri) ab substructione fieri debent, the seats ascending by gradations, Vitr. 5, 3.
  2. II. Trop., rhet. t. t., a gradation or climax in speaking, Gr. κλῖμαξ: gradatio est, in qua non ante ad consequens verbum descenditur, quam ad superius conscensum est, hoc modo: Nam quae reliqua spes manet libertatis, si illis et quod libet, licet; et quod licet, possunt; et quod possunt, audent; et quod audent, faciunt; et quod faciunt, vobis molestum non est? etc., Auct. Her. 4, 25, 34; Cic. de Or. 3, 54, 207; Quint. 9, 1, 34; 9, 3, 54; Isid. 2, 21, 4.

grădātus, a, um, adj. [gradus], furnished with steps (post-Aug.): densis gradatisque corticum pollicibus ut orbibus, Plin. 13, 4, 7, § 29; Plin. Ep. 5, 6, 17.

grădĭlis, e, adj. [gradus], of or belonging to steps (post-class.): templum Genii, having steps, Amm. 23, 1: panis, from the steps, i. e. distributed to the poor from an elevated place, Cod. Th. 14, 17, 3 sq. (for which: quem panis alit gradibus dispensus ab altis, Prud. adv. Symm. 1, 584; 2, 948); Schol. Juv. 7, 174.

grădĭor, gressus, 3,

  1. I. v. dep. n. [Sanscr. kra-, kram, to go; Goth. skrei-tan; Germ. schreiten, Schritt], to take steps, to step, walk, go (rare but class.; cf.: eo, grassor, incedo, vado, pergo, etc.): jam vero alia animalia gradiendo, alia serpendo ad pastum accedunt, alia volando, alia nando, etc., Cic. N. D. 2, 47, 122; cf.: quasdam (bestias) esse gradientes, id. Tusc. 5, 13, 38: si graderere tantum, quantum loquere, jam esses ad forum, Plaut. Ps. 4, 7, 138: si maledicetis, vostro gradiar limite, id. Poen. 3, 3, 19: inde auctumnus adit, graditur simul Euhius Euan, Lucr. 5, 743: longe gradientem et dira frementem Ut videre, Verg. A. 10, 572; cf.: gradiens ingenti passu, Ov. M. 13, 776: induiturque aures lente gradientis aselli, id. ib. 11, 179: si quo hic gradietur, pariter progrediminor, Plaut. Ps. 3, 2, 70: fidenti animo gradietur ad mortem, Cic. Tusc. 1, 46, 110: pariter gressi per opaca viarum, Verg. A. 6, 633; cf. Ov. M. 2, 80.
          1. (β) With a homogeneous object: uterque sexus (mulus et mula) viam recte graditur, Col. 6, 37, 11.
  2. II. Poet. transf., of inanim. and abstr. things: ut nubes paulatim repit et omne qua graditur conturbat, Lucr. 6, 1122: radit vox fauces saepe, facitque asperiora foras gradiens arteria clamor (corresp. to ire foras primordia vocum), id. 4, 529.
  3. III. Trop., of the conduct of life, to walk, live, conduct one’s self (eccl. Lat.): cum sapientibus, Vulg. Prov. 13, 20: in superbia, id. Dan. 4, 34 al

* Grādīvĭcŏla, ae, m. [Gradivus], a worshipper of Mars, Sil. 4, 222.

Grādīvus (once Grădīvus, Ov. M. 6, 427), i, m. [perh. from gradior, he who steps forth, marches out], a surname of Mars: (Numa) Salios item duodecim Marti Gradivo legit, Liv. 1, 20, 4: rex Gradive, Verg. A. 10, 542: Nymphas venerabar agrestes Gradivumque patrem, id. ib. 3, 35: Homericus, Juv. 13, 113: jure venis, Gradive, Ov. F. 2, 861; Juv. 2, 128; so absol.: Gradivus, id. ib. 3, 677; 5, 556; id. M. 14, 820; 15, 863.

grădus, ūs (archaic gen. sing. graduis, Varr. ap. Non. 494, 17; dat. gradu, Lucil. ap. Fest. s. v. remeligines, p. 276 Müll.), m. [kindr. with Sanscr. kram, to go; v. gradior], a step, pace (cf.: gressus, passus, incessus).

  1. I. Lit.: ad hanc conversionem, quae pedibus et gradu non egeret, ingrediendi membra non dedit, Cic. Univ. 6: quaenam vox ex te resonans meo gradu remoram facit? Lucil. l. l.: gradum proferre pedum, Enn. ap. Fest. S. V. PEDUM, p. 249, a Müll. (Trag. v. 248 Vahl.): quo nunc incerta re atque inorata gradum Regredere conare? id. ap. Non. 166, 23 (Trag. v. 12 Vahl.): gradum facere, Cic. de Or. 2, 61, 249: tollere gradum, Plaut. Bacch. 3, 6, 6: ad forum suspenso gradu placide ire perrexi, Ter. Phorm. 5, 6, 27: quieto et placido gradu sequi, Phaedr. 2, 7, 6; cf., on the contrary: celeri gradu Eunt uterque, Plaut. Trin. 3, 1, 22: ut tu es gradibus grandibus, id. Ep. 1, 1, 11: citato gradu in hostem ducere, Liv. 28, 14, 17: concito gradu properare, Phaedr. 3, 2, 11: gradum celerare, to hasten, Verg. A. 4, 641: so, corripere, Hor. C. 1, 3, 33: addere, Liv. 26, 9, 5: sistere, Verg. A. 6, 465: sustinere, Ov. F. 6, 398: revocare, Verg. A. 6, 128: referre, Ov. F. 5, 502: vertere, Stat. Th. 8, 138 et saep.: peditum aciem instructam pleno gradu in hostem inducit, at full pace, at a quick step, Liv. 4, 32, 10; 34, 15, 3; 34, 16, 2; cf.: militari gradu viginti milia passuum horis quinque dumtaxat aestivis conficienda sunt; pleno autem gradu, qui citatior est, totidem horis XXIV. milia peragenda sunt, Veg. 1, 9: modico gradu, Liv. 30, 5, 3: presso gradu, = βάδην, with measured step, a moderate pace, id. 28, 14, 14: citato gradu, id. 28, 14, 17; Trebon. ap. Cic. Fam. 12, 16, 2: non gradu, sed praecipiti cursu a virtute descitum, ad vitia transcursum, step by step, = gradatim, Vell. 2, 1, 1: per gradus, Ov. M. 2, 354.
    1. B. Trop., a step, stage, degree: quem mortis timuit gradum, pace, approach, Hor. C. 1, 3, 17: hunc quasi gradum quendam atque aditum ad cetera factum intelligitis, Cic. Agr. 2, 15, 38; cf.: itaque majoribus nostris in Africam ex hac provincia gradus imperii factus est, id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8; so, Crassus Licinius nec consul nec praetor ante fuerat, quam censor est factus: ex aedilitate gradum censuram fecit, Liv. 27, 6, 17; 6, 35, 2 Drak.: hunc gradum mei reditus esse, quod mulieres revertissent, a step towards my return, Cic. Att. 7, 23, 2; cf. Liv. 6, 42, 2: notitiam primosque gradus vicinia fecit: Tempore crevit amor, Ov. M. 4, 59; cf. Prop. 1, 13, 8: cum consuleretur, quid sentiret, Non possum, inquit, tibi dicere: nescio enim quid de gradu faciat: tamquam de essedario interrogaretur, i. e. of the Peripatetics, Sen. Ep. 29: etsi spondeus, quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior, habet tamen stabilem quendam et non expertem dignitatis gradum, pace, Cic. Or. 64, 216.
  2. II. Transf.
    1. A. In milit. and gladiator’s lang., station, position, ground taken by a combatant: obnisos vos (velim) stabili gradu impetum hostium excipere, Liv. 6, 12, 8; cf. Tac. H. 2, 35: de gradu libero ac stabili conari, Liv. 34, 39, 3: in suo quisque gradu obnixi, urgentes scutis, sine respiratione ac respectu pugnabant, id. 8, 38, 11: inque gradu stetimus, certi non cedere, Ov. M. 9, 43: hostes gradu demoti, Liv. 6, 32, 8 Drak. N. cr.; for which: turbare ac statu movere, id. 30, 18, 4.
      1. 2. Trop., a firm position or stand: corda virum mansere gradu, i. e. firm, steadfast, Sil. 16, 21: fortis et constantis est, non perturbari in rebus asperis, nec tumultuantem de gradu deici, ut dicitur, to let one’s self be disconcerted, Cic. Off. 1, 23, 80; cf.: dejectus de gradu, id. Att. 16, 15, 3: motus gradu, Sen. Const. Sap. 19: gradu depulsus, Nep. Them. 5, 1; cf.: nam si gradum, si caritatem filii apud te haberem, Liv. 40, 9, 3.
    2. B. That on which one steps, a step or round of a ladder, a stair.
      1. 1. Lit. (usu. in plur.): quemadmodum scalarum gradus si alios tollas, alios incidas, etc., Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3: haerent parietibus scalae, postesque sub ipsos Nituntur gradibus, Verg. A. 2, 443: gradus templorum, Cic. Att. 4, 1, 5: gradus ejusdem templi tollebantur, id. Sest. 15, 34; cf.: aerea cui (templo) gradibus surgebant limina, Verg. A. 1, 448; Vell. 2, 3, 1: pro Palatii gradibus, Suet. Ner. 8; id. Vit. 15: praeceps per gradus ire, id. Calig. 35: si gradibus trepidatur ab imis, Juv. 3, 200.
          1. (β) Sing.: cum dextro pede primus gradus ascenditur, Vitr. 3, 3.
        1. b. Transf., of things that rise by steps.
          1. (α) In hair-dressing, a braid of hair: caput in gradus atque anulos comptum, Quint. 12, 10, 47: comam in gradus frangere, id. 1, 6, 44; cf.: coma in gradus formata, Suet. Ner. 51.
          2. (β) In econom. lang., a spit or such a depth of earth as can be dug at once with the spade, Col. 3, 13, 19; 4, 1, 3.
          3. (γ) In math., a degree of a circle, Manil. 1, 579.
          4. (δ) In veterin. lang., a wrinkle on the roof of a horse’s mouth, Veg. Vet. 1, 2; 32; 4, 2.
      2. 2. Trop., a step, degree in tones, in age, relationship, rank, etc. (equally common in sing. and plur.): ille princeps variabit et mutabit, omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus, Cic. Or. 18, 59; cf. id. de Or. 3, 61, 227: ab ima ad summam (vocem) ac retro multi sunt gradus, Quint. 11, 3, 15; cf. Vulg. Psa. 119 Tit. et saep.: Paulatim gradus aetatis scandere adultae, Lucr. 2, 1123; cf.: quod tanta penuria est in omni vel honoris vel aetatis gradu, ut, etc., Cic. Fam. 3, 11, 3; so, aetatis, Vell. 2, 36, 2; Quint. 3, 7, 15; Suet. Aug. 79; id. Tit. 3 al.: unus gradus et una progenies, Lact. 2, 10, 10: nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est, totidemque gradus distamus ab illo, Ov. M. 13, 143; cf.: a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu, Suet. Aug. 4; id. Ner. 2: qui (populus) te tam mature ad summum imperium per omnes honorum gradus extulit, Cic. Cat. 1, 11, 28: gradus dignitatis, id. Rep. 1, 27; cf. id. ib. 1, 27 fin.
        Sing.:
        ex tam alto dignitatis gradu, Cic. Lael. 3, 12 fin.: gradus altior, altissimus, amplissimus, dignitatis, id. Clu. 55, 150; id. Phil. 1, 6, 14; id. Mur. 14, 30; cf. also id. ib. 27, 55: summum in praefectura florentissima gradum tenere et dignitatis et gratiae, id. Planc. 13, 32: a senatorio gradu longe abesse, id. de Imp. Pomp. 21, 61; cf.: ascendens gradibus magistratuum, id. Brut. 81, 281.
        Without gen.: etenim quis est civis praesertim hoc gradu, quo me vos esse voluistis, tam oblitus beneficii vestri, etc., id. Phil. 6, 7, 18; id. Ac. 2, 2, 6: omni gradu amplissimo dignissimus, id. Fam. 6, 10, 2: gradus officiorum, id. Off. 1, 45, 160: temporum servantur gradus, id. Part. 4, 12: cf.: non iidem erunt necessitudinum gradus qui temporum, id. Off. 1, 18, 59: gradus cognationis, Dig. 38, 10, 1 sqq.: v. de gradibus, Paul. Sent. 4, 11, 1-8: agnationis, Gai. Inst. 3, 10, 11: si plures eodem gradu sint agnati, Ulp. Fragm. 26, 5: cognati ex transverso gradu usque ad quartum gradum, i. e. collateral kindred (opp. parentes et liberi), id. ib. 5, 6: gradus plures sunt societatis hominum, id. ib. 1, 17, 53: peccatorum gradus, id. Verr. 2, 3, 74, § 172: oratorum aetates et gradus, id. Brut. 32, 122; cf.: gradus et dissimilitudines Atticorum, id. ib. 82, 285: accendendi judicis plures sunt gradus, Quint. 11, 3, 166; 6, 4, 67: nec gradus est ultra Fabios cognominis ullus; Illa domus meritis Maxima dicta suis, Ov. F. 1, 605: si ita esset, quid opus erat te gradatim istuc pervenire? . . . A beatis ad virtutem, a virtute ad rationem video te venisse gradibus, Cic. N. D. 1, 32, 89; cf.: omnes gradus virtutis implere, Lact. 5, 14, 18; and: hi plerumque gradus, Juv. 11, 46.

Graea, ae, f., = Γραῖα, an ancient town in Bœotia, near Oropus (mentioned by Hom. Il. 2, 498), Stat. Th. 7, 332.

Graeae, ārum, f., = Γραῖαι (old women), daughters of Phorcus (hence Phorcydes) and Ceto, sisters and guardians of the Gorgons, gray-haired from their birth, having but one eye and one tooth among them, Hyg. praef. p. 7 Munck.

Graecālis, e, v. Graeci, II. F.

Graecānĭce, adv., v. Graecanicus, under Graeci, II. C. fin.

Graecānĭcus, a, um, v. Graeci, II. C.

Graecātim, adv., v. Graeci fin. 2.

Graecātus, a, um, Part. and P. a., from Graecor.

Graece, adv., v. Graeci, II. A. fin. 1.

Graeci, ōrum, m., = Γραικοί,

  1. I. the Grecians, Greeks: contendunt Graecos, Graios memorare solent sos, Enn. ap. Fest. p. 301 Müll. (Ann. v. 358 Vahl.): eos septem, quos Graeci sapientes nominaverunt, Cic. Rep. 1, 7: apud Graecos, id. ib. 1, 3, 5; id. Fl. 27, 64: quia Graecorum sunt antiquissima quaeque Scripta vel optima, etc., Hor. Ep. 2, 1, 28.
    Sing.: Graecus, i, m., a Greek: processit ille, et Graecus apud Graecos non de culpa sua dixit, etc., Cic. Fl. 7, 17: ignobilis, Liv. 39, 8, 3: Graecus Graecaque, Plin. 28, 2, 3, § 12.
  2. II. Derivv.
    1. A. Grae-cus, a, um, adj., of or belonging to the Greeks, Greek, Grecian: plus te operae Graecis dedisse rebus videodeinde nullam Graecarum rerum significationem daret, Cic. de Or. 2, 36, 152 sq.; cf. litterae, id. Brut. 20, 78.
      In neutr. absol.: Graeca leguntur in omnibus fere gentibus, Cic. Arch. 10, 23: lingua (opp. Latina), id. Fin. 1, 3, 10: ludi, founded on Greek subjects, id. Fam. 7, 1, 3 (opp. Osci); id. Att. 16, 5, 1: homines, Grecian people, Greeks, id. Mil. 29, 80; id. Tusc. 2, 27, 65: testis, id. Fl. 5, 11: more bibere, i. e. to drink healths, id. Verr. 2, 1, 26, § 66: Graeca fide mercari, i. e. without credit, with ready money, Plaut. As. 1, 3, 47: nux, i. e. an almond, Cloat. ap. Macr. S. 2, 44: pantherae, from Asiatic Greece, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 5: rosa, a kind of rose, Plin. 21, 4, 10, § 18: ovis, perh. Tarentine, Plaut. Merc. 3, 1, 27: via, perh. to Magna Graecia, Cic. Fam. 7, 1, 3.
      Prov.: ad Calendas Graecas, i. q. our next day after never (since the Greeks had no Calends), August. ap. Suet. Aug. 87.
      Hence, subst.: Graecum, i, n., the Greek language, Greek (rare): Graeco melius usuri, Quint. 5, 10, 1: librum e Graeco in Latinum convertere, Cic. Off. 2, 24, 87.
      Adv. in two forms,
      1. 1. Graece, in the Greek language, in Greek: cum ea, quae legeram Graece, Latine redderem, Cic. de Or. 1, 34, 155: Acilius qui Graece scripsit historiam, id. Off. 2, 32, 115: loqui, id. Tusc. 1, 8, 15: optime scire, id. de Or. 2, 66, 265; cf. nescire, id. Fl. 4, 10: licet legatum Graece scriptum non valeat, Ulp. Fragm. 25, 9: omnia Graece, Juv. 6, 188.
      2. 2. Graecātim, in the Greek manner: amiciri, Tert. Pall. 4.
    2. B. Graecĭa, ae, f., the country of the Greeks, Greece: ad Trojam cum misi ob defendendam Graeciam, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 362 Vahl.): quod de Corintho dixi, id haud scio an liceat de cuncta Graecia verissime dicere, Cic. Rep. 2, 4, 8; id. Tusc. 2, 15, 36: Graecia capta ferum victorem cepit, Hor. Ep. 2, 1, 156: magna, Ov. H. 16, 340.
      In apposition: terra, Gell. 1, 1, 2; M. Aur. ap. Fronto Ep. 2, 9 Mai.
      1. 2. Transf.: Magna Graecia, Lower Italy, inhabited by Greeks, Plin. 3, 10, 15, § 95; 3, 5, 6, § 42; Cic. de Or. 2, 37, 154; 3, 34, 139; id. Lael. 4, 13; id. Tusc. 1, 16, 38; called also Mājor Graecia, Liv. 31, 7, 11; Sen. Cons. ad Helv. 6 med.; Sil. 11, 21; whereas by a Greek proper it is called Parva Graecia, Plaut. Truc. 2, 6, 55; and absol.: Graecia, Cic. Arch. 5, 10.
        Poet.: Major Graecia, in gen., for Italy: Itala nam tellus Graecia major erat, Ov. F. 4, 64.
    3. C. Grae-cānĭcus, a, um, adj., of Greek origin, in the Greek manner or fashion, Grecian, Greek (rare; not in Cic.): alia (verba) Graeca, alia Graecanica, i. e. words borrowed from the Greeks, Varr. L. L. 10, § 70 Müll.: torcula, Plin. 18, 31, 74, § 317: pavimentum, id. 36, 25, 63, § 188: color, id. 34, 9, 20, § 98: toga, i. e. pallium, Suet. Dom. 4: milites, living in the Greek manner, voluptuously, Vulc. Avid. Cass. 5.
      Hence, adv.: Graē-cānĭce, in Greek: dicere, Varr. L. L. 9, § 89 Müll.
    4. D. Graecŭlus, a, um, adj. dim., Grecian, Greek (mostly in a depreciating, contemptuous sense): ineptum sane negotium et Graeculum, thorough Greek, Cic. Tusc. 1, 35, 86: motus quidam temerarius Graeculae contionis, id. Fl. 10, 23: cautio chirographi, i. e. not to be relied upon, id. Fam. 7, 18, 1: homines, id. de Or. 1, 11, 47: ferrum, Flor. 2, 7, 9: civitas Massilia, id. 4, 2, 24 Duk.
      Subst.:
      1. 1. Graecŭlus, i, m.
          1. (α) A paltry Greek, Cic. de Or. 1, 22, 102; id. Pis. 29, 70.
            Prov.: Graeculus esuriens in caelum, jusseris, ibit, Juv. 3, 78.
            In the form Graecŭlĭo, Petr. 76 fin.
          2. (β) Post-Aug., without any odious accessory notion, for Graecus: vitis, Col. 3, 2, 24: mala, Plin. 15, 14, 15, § 50: rosa, id. 21, 4, 10, § 18.
      2. 2. Graecŭla, ae, f., a Greekling, a weak imitator of Greek women, Juv. 6, 186.
    5. E. Graecĭen-sis, e, adj., Grecian (post-Aug. and very rare): mare, Plin. 4, 21, 18, § 51: scimpodium, Gell. 19, 10, 1.
  3. F. Graecālis, e, adj., Grecian, Greek (late Lat.): lapides, inscribed with Greek letters, Front. de Col. p. 116 Goes.

Graecia, ae, v. Graeci, II. B.

Graecĭgĕna, ae, m. [Graecus-gigno; cf. Grajugena], a Greek by birth (late Lat.), Aug. Civ. D. 18, 18 fin.

graecisso (-izo), āre, v. n., = Γραικίζω, to imitate the Greeks, to adopt a Grecian manner or tone: atque adeo hoc argumentum graecissat; tamen Non atticissat; verum sicelissat, Plaut. Men. prol. 7; v. Ritschl ad h. l.: graecizat, Consent. 1063 P.

Graecĭtas, ātis, f. [Graecus], Greek, the Greek language (post-class.): facundia Graecitatis, Cod. Th. 14, 9, 3.

graecor, ātus, 1, v. dep. n. [Graeci], to imitate the Greeks, live in the Greek manner: si Romana fatigat Militia assuetum Graecari, Hor. S. 2, 2, 11; cf.: congraecor, pergraecor.
Hence, * graecātus, a, um, P. a., made or composed in the Greek manner: graecatior epistola, App. Mag. p.329.
Plur. as subst.: graecāti, ōrum, m., imitators of the Grecian mode of life, Tert. Pall. 4.

Graecostădĭum, ii, n., perh. i. q. Graecostasis: restitutum post incendium, Capitol. Anton. 8.

Graecostăsis, is, f., = Γραικόστασις (Greek station or place), a building in Rome, near the Curia and Comitium, where at first Grecian and afterwards other foreign ambassadors took up their abode, Varr. L. L. 5, § 155 Müll.; Cic. Q. Fr. 2, 1, 3; Plin. 7, 60, 60, § 212; 33, 1, 6, § 19 al.; cf. Becker’s Antiq. I. p. 284.

Graecŭlĭo, v. Graeculus, under Graeci, II. D.

Graecŭlus, a, um, v. Graeci, II. D.

1. Graecus, a, um, v. Graeci, II. A.

2. Graecus, i, v. Graeci, I.

Grāii or Grāi, ōrum

    (
  1. I. gen. plur. Graium, Enn. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31; Lucr. 2, 600; 5, 405; 6, 754 et saep.), m., a less freq. and mostly poet. form for Graeci, the Grecians, Greeks: Musas quas Grai memorant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 26 Müll. (Ann. v. 2 Vahl.): cujus ob os Grai ora obvertebant sua, Poët. (perh. Enn.) ap. Cic. Tusc. 3, 18, 39: Pergama circum Hac fugerent Grai, Verg. A. 1, 467: est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt, id. ib. 1, 530; cf. Lucr. 3, 100: Graiorum obscura reperta, id. 1, 137: fas mihi Graiorum sacrata resolvere jura, Verg. A. 2, 157: de tot Graiorum millibus, Ov. M. 13, 241.
    In prose: si ut Graeci dicunt, omnes aut Graios esse aut barbaros, etc., Cic. Rep. 1, 37; 2, 4, 9; 3, 9, 15; 6, 16; id. Inv. 2, 23, 70; id. N. D. 3, 21, 53.
    In sing.: Grāius, i, m., a Greek, Verg. A. 3, 594; Cic. N. D. 2, 36, 91; id. Inv. 1, 24, 35.
  2. II. Deriv.: Grāius, a, um, adj., of or belonging to the Greeks, Grecian, Greek: navus repertus homo, Graio patre, Graius homo, rex, Enn. ap. Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183); so, homo, Lucr. 1, 66; Verg. A. 10, 720: gens, Lucr. 3, 3: urbes, Verg. A. 3, 295; 6, 97: jubae, id. ib. 2, 412: nomen, id. ib. 3, 210: Camena, Hor. C. 2, 16, 38: Alpes, the Grecian Alps, Plin. 3, 20, 24, § 134: Alpium fores, id. 3, 17, 21, § 123; v. Alpes; also called saltus, Nep. Hann. 3, 4.

Grāiocĕli, ōrum, m., a Gallic tribe in the valleys of Mont Cenis, Caes. B. G. 1, 10, 4 (others read Garoceli).

Grājŭgĕna, ae, m. [Graius-gigno; cf. Graecigena], a Grecian by birth, a Greek (poet.): Grajugena, Pac. ap. Cic. N. D. 2, 36, 91: equus Grajugenarum, Lucr. 1, 477: Grajugenūmque domos suspectaque linquimus arva, Verg. A. 3, 550.
Adj.: Grajugenae reges, Stat. Th. 6, 215.

Grāius, a, um, v. Graii, II.

grallae, ārum, f. [contr. from an obsolete dim., gradula, from gradus; cf. rallum, from rado], stilts, Varr. ap. Non. 115, 21 sq.; cf. the foll. art.

grallātor, ōris, m. [grallae], one who goes or runs on stilts, Plaut. Poen. 3, 1, 27; Arn. 2, 88; cf. Varr. L. L. 7, § 69 Müll.; id. ap. Non. 115, 21; Paul. ex Fest. p. 97 Müll.

grāmen, ĭnis, n. [Sanscr. root gar-, to swallow; Gr. βορ- in βιβρώσκω, βορά; Lat. -vorus, in carnivorus, vorare, etc.; hence, fuller root gras-; Gr. γράστις; Lat. grāmen for gras-men; cf. Germ. Gras; Engl. grass],

  1. I. grass (cf.: herba, faenum, cespes, glaeba).
          1. (α) Sing.: prostrati in gramine molli, Lucr. 2, 29; 5, 1392; Hor. Epod. 2, 24: cervus graminis immemor, id. C. 1, 15, 30: aprici campi, id. A. P. 162: graminis herba, a blade of grass, Verg. E. 5, 26; Liv. 1, 24, 5: floreum, flowery turf, Mart. 9, 91, 1: generosum, Juv. 12, 40: quocumque de gramine (equus), pasture, id. 8, 60.
          2. (β) Plur.: tondere gramina, Lucr. 2, 660; Hor. C. 4, 7, 1; 4, 1, 39; Verg. E. 10, 29; id. G. 1, 56; 2, 200 et saep.
  2. II. Transf., a plant, herb.
    1. A. In gen.: ignobile cerinthae, Verg. G. 4, 63: Indum, Indian aromatic herbs, Stat. S. 2, 1, 187; cf.: Arabum de gramine odores, Prop. 2, 29 (3, 27), 17; Quint. 5, 8, 1: non illa feris incognita capris Gramina (i. e. dictamnus), Verg. A. 12, 415: neve parum valeant a se data gramina, Ov. M. 7, 137 (for which: accepit cantatas herbas, id. ib. 7, 98).
    2. B. In partic., dog’s-grass, couch-grass, Plin. 24, 19, 118, § 178 sq.

grāmĭae, ārum, f. [from γλάμη], a viscous humor, rheum, that collects in the corners of the eyes, Plin. 25, 13, 96, § 155; cf.: gramiae oculorum sunt vitia, quas alii glamas vocant, Paul. ex Fest. p. 96 Müll. N. cr.; cf. Non. 119, 18, and v. gramiosus.

grāmĭnĕus, a, um, adj. [gramen], of grass, covered with grass, grassy.

  1. I. In gen.: campus, Verg. A. 5, 287: palaestrae, id. ib. 6, 642: sedile, id. ib. 8, 176: arae, id. ib. 12, 119: corona obsidionalis, a grass crown presented by those who were delivered from a siege to their deliverer, among the Romans the highest mark of military honor, Liv. 7, 37, 2; cf. Plin. 22, 3, 4, § 6; Gell. 5, 6, 8; cf. Dict. of Antiq. p. 309.
  2. II. In partic., of Indian reed, bamboo: hasta (Minervae), Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125.

grāmĭnōsus, a, um, adj. [gramen], full of grass, grassy: ager, Col. 1 praef. § 25; 7, 9, 8: solum, id. 6 praef. § 1.

* grāmĭōsus, a, um, adj. [gramiae], full of matter or pus: gramiae pituitae oculorum. Caecilius: Gramiosis oculis ipsa, Non. 119, 19 (Com. Fragm. v. 268 Rib.); v. gramiae.

1. gramma, ae, f., = γραμμή, a line in writing, a stroke of the pen (post-class.), Macr. Somn. Scip. 1, 5; App. Herb. 108.

2. gramma, ătis, n., = γράμμα, a weight of two oboli, Fann. de Pond. 8; 25.

grammăteus, ĕos, m., = γραμματεύς, a scribe, secretary (post-class.): unus, quem cuncti grammatea dicebant, App. M. p. 265, 14.

grammătĭas, ae, m., = γραμματίας, jasper striped with white lines, Plin. 37, 9, 37, § 118 (dub.; Jan. monogrammos).

grammătĭca, ae, v. 1. grammaticus, II. B.

grammătĭcālis, e, adj. [grammatica], of or perlaining to grammar, grammatical: figurae, Sid. Ep. 7, 9: palaestra, id. Carm. 23, 212.
Adv.: grammătĭ-cālĭter, grammatically: declinare, Treb. XXX. Tyr. 10, § 5.

1. grammătĭce, ës, v. 1. grammaticus, II. B.

2. grammătĭcē, adv., v. 1. grammaticus fin.

grammătĭcŏmastix, īgis, m., = γραμματικομάστιξ, a scourge (i. e. reviler, persecutor) of grammarians, Aus. Idyll. 12 in lemm.

1. grammătĭcus, a, um, adj., = γραμματικός,

  1. I. of or belonging to grammar, grammatical: ars, Auct. Her. 4, 12, 17; Quint. 1, 5, 54: possis illud grammaticum, hoc rhetoricum magis dicere, id. 9, 3, 2: grammaticas ambire tribus et pulpita, the tribes of the grammarians, Hor. Ep. 1, 19, 40: cum eundem (Tuditanum) de rebus grammaticis scripsisse constet, Varr. L. L. 6, § 36 Müll.
  2. II. Subst.
    1. A. grammătĭcus, i, m., a grammarian in the more extended sense of the word, a philologist: appellatio grammaticorum Graeca consuetudine invaluit: sed initio litterati vocabantur. Cornelius quoque Nepos litteratos vulgo appellari ait eos, qui aliquid diligenter et acute scienterque possint aut dicere aut scribere: ceterum proprie sic appellandos poëtarum interpretes, qui a Graecis γραμματικοι nominenturVeteres grammatici et rhetoricam docebant, etc., Suet. Gramm. 4: ut si grammaticum se professus quispiam barbare loquatur, Cic. Tusc. 2, 4, 12; cf.: grammatici custodes Latini sermonis, Sen. Ep. 95 med.: grammatici poëtarum explanatores sunt, Cic. Div. 1, 51, 116; id. Att. 7, 3, 10: hanc ὑπαλλαγὴν rhetores, μετωνυμίαν grammatici vocant, id. Or. 27, 93; Quint. 10, 1, 53; 1, 8, 21; cf. in the foll. the passage Quint. 2, 1, 4, and Cic. de Or. 1, 42, 187: (Ateius) inter grammaticos rhetor, inter rhetores grammaticus, Suet. Gramm. 10.
      Prov.: grammatici certant, doctors disagree, Hor. A. P. 78.
    2. B. grammătĭca, ae, and gram-mătĭce, ēs (the first form in Cicero and Suet., the latter in Quint.), f., = γραμματική, grammar in the wider sense of the term, philology: quamquam ea verba, quibus instituto veterum utimur pro Latinis, ut ipsa philosophia, ut rhetorica, dialectica, grammatica, geometria, musica, quamquam Latine ea dici poterant, tamen, quoniam usu percepta sunt, nostra ducamus, Cic. Fin. 3, 2, 5; id. de Or. 1, 42, 187; cf.: et grammatice (quam in Latinum transferentes litteraturam vocaverunt) fines suos norit, praesertim tantum ab hac appellationis suae paupertate, intra quam primi illi constitere, provecta: nam tenuis a fonte, assumptis poëtarum historicorumque viribus, pleno jam satis alveo fluit, cum praeter rationem recte loquendi non parum alioqui copiosam prope omnium maximarum artium scientiam amplexa sit, Quint. 2, 1, 4; cf. id. 2, 14, 3: grammatica, Suet. Gramm. 1; 2; 3; 6; 8; 24 et saep.: grammatice, Quint. 1, 4, 2 sq.; 1, 5, 1; 1, 8, 12; 1, 10, 17 et saep.
    3. C. grammătĭca, ōrum, n., grammar, philology: in grammaticis poëtarum pertractatio, historiarum cognitio, verborum interpretatio, pronuntiandi quidam sonus, Cic. de Or. 1, 42, 187.
      Adv.: grammă-tĭce, according to the rules of grammar, grammatically: mihi non invenuste dici videtur, aliud esse Latine, aliud grammatice loqui, Quint. 1, 6, 27.

2. grammătĭcus, i, v. 1. grammaticus, II. A.

grammătista, ae, m., = γραμματιστής, a teacher of grammar or of languages: sunt qui litteratum a litteratore distinguant, ut Graeci grammaticum a grammatista: et illum quidem absolute, hunc mediocriter doctum existiment, Suet. Gramm. 4; id. ib. 24; Mart. Cap. 3, § 229.

grammătŏdĭdascălus, i, m., = γραμματοδιδάσκαλος, i. q. grammatista, a teacher of language, Mart. Cap. 3, § 229 (as Greek, Kopp).

grammătŏphylăcĭum, ii, n., = γραμματοφυλάκιον, a place for keeping state papers, archives, Dig. 48, 19, 9, § 6.

grammĭcus, a, um, adj., = γραμμικός, of or belonging to (geometrical) lines, geometrical: rationes, Vitr. 9, 1: deformationes, draughts, sketches, id. 3 praef. fin.

Grampius mons, v. Graupius.

grānārĭum, i, n. [granum], a place where corn is kept, a granary, Varr. L. L. 5, § 105 Müll.; but usually in plur.: grā-nārĭa, ōrum, n., in the same sense (syn.: herreum, sirus, cumera): triticum condi oportet in granaria sublimia, quae perflentur vento, etc., Varr. R. R. 1, 57, 1 sq.; Col. 1, 6, 10; Plin. 18, 30, 73, § 302; Pall. 1, 19; Plaut. Truc. 2, 6, 42; Vitr. 6, 9; Cic. Fin. 2, 26, 84; Hor. S. 1, 1, 53; Pers. 5, 110 al.

grānātim, adv. [granum], grain by grain, by single grains (post-class.): digerere acervum, App. M. 6, p. 177, 27.

grānātum, i, v. granatus.

grānātus, a, um, adj. [granum], having many grains or seeds: mala, quae Punica vocantur, i. e. a pomegranate, Col. 12, 42, 1.
Hence, subst.: grānātum, i, n., a pomegranate: granata, Col. 12, 46, 2; Plin. 15, 28, 34, § 115; 20, 14, 53, § 149.

grandaevĭtas, ātis, f. [grandaevus], great age, longevity (ante-class.), Pac. and Att. ap. Non. 116, 12 sq. (Pac. Fragm. Trag. v. 162; Att. Fragm. Trag. v. 68, 245 Rib.).

grandaevus, a, um, adj. [grandisaevum], in years, old, aged (poet. and in post-Aug. prose): Nereus, Verg. G. 4, 392: Alethes, id. A. 1, 121: Emathion, Ov. M. 5, 99: pater, id. ib. 8, 519: patres, id. ib. 7, 160: senes, Tac. H. 3, 33: manus, i. e. the Senate, Sil. 16, 653: alios (deos) esse grandaevos semperque canos, alios juvenes atque pueros, Plin. 2, 7, 5, § 17: apes, Verg. G. 4, 178: consilia, of an aged man, Val. Fl. 7, 348.

grandē, adv., v. grandis, fin. B.

grandesco, ĕre, v. inch. n. [grandis], to become great, to grow (poet. and in postAug. prose): quicque sua de materia grandescere alique (preceded by crescere), Lucr. 1, 191; cf. id. 2, 1122; 1160: lentiscus triplici solita grandescere fetu, Cic. poët. Div. 1, 9, 15: grandescunt frumenta, Col. 2, 20, 2: hordeum, Pall. Jun. 2: lignum intus, Plin. 15, 3, 3, § 10.

grandĭcŭlus, a, um, adj. dim. [id.], rather large, of moderate size: globi, Plaut. Poen. 2, 35: virgo, Ter. And. 4, 5, 19.

grandĭfer, ĕra, ĕrum, adj. [grandisfero], bearing or producing great things, productive: hae arationes, Cic. Phil. 2, 39, 101; cf. Mart. Cap. 5, § 511: loci facies palmis arboribus grandifera, Auct. Itin. Alex. 20, 51: facta, Nazar. Paneg. Const. 3.

grandĭfĭcus, a, um, adj. [grandis-facio], acting greatly, nobly (late Lat.): mens, Amm. 18, 6, 22.

grandĭlŏquus, i, m. [grandis-loquor], speaking grandly or loftily: et grandiloqui, ut ita dicam, fuerunt cum ampla et sententiarum gravitate et majestate verborum, Cic. Or. 5, 20; cf. Quint. 10, 1, 66: stilus, Serv. Verg. Vit.
In a bad sense, grandiloquent: isti grandiloqui (i. e. Stoici), boasters, Cic. Tusc. 5, 31, 89.

grandĭnĕus, a, um, adj. [grando], full of hail (late Lat.): nimbi, Alcim. 3, 329: frigus, id. 5, 190; cf. the foll. art.

grandĭno, āre, 1, v. impers. [id.], to hail.

  1. I. Lit.: quare hieme ningat, non grandinet, Sen. Q. N. 4, 4, 1; Aur. Vict. Vir. Ill. 73, 7.
  2. II. Transf.: sagittis, plumbo et saxis grandinat, nivit, Pac. ap. Non. 507, 28.
    1. B. To hail upon: vinea grandinata est, August. ap. Psa. 49.

grandĭnōsus, a, um, adj. [grando], full of hail (post-Aug.): qualitas caeli, Col. 3, 1, 6.

grandĭo, īre, v. a. and n. [grandis] (ante-class.).

  1. I. Act., to make great, increase, enlarge: grandire est grandem facere, Varr. Rer. Divin. Lib. I.: cum aut humus semina concipere non possit, aut recepta non reddat, aut edita grandire nequeat, Plaut. Aul. (1, 1, 10): Testudineum istum tibi ego grandibo gradum, Non. 115, 1 sq.
    Mid.: nec grandiri frugum fetum posse, nec mitescere, to become great, to grow (cf. grandesco), Pac. ap. Non. 115, 11 (Fragm. Trag. v. 142 Rib.).
  2. II. Neutr., to become great, to grow: Mars pater, te precor, uti tu fruges, frumenta, vineta virgultaque grandire beneque evenire sinas, Cato, R. R. 141, 2.

grandis, e, adj. [cf. gradus; also Germ. gross; Engl. great], full-grown, large, great, full, abundant (class.; most freq. of things; for syn. cf.: magnus, ingens, amplus, procerus, vastus, enormis).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: ita, quicquid (olerum) erat, grande erat, Plaut. Cas. 5, 2, 35; cf.: ager novatus et iteratus, quo meliores fetus possit et grandiores edere, Cic. de Or. 2, 30, 131: quae seges grandissima atque optima fuerit, Varr. R. R. 1, 52; 1: farra, old poet. ap. Macr. S. 5, 20 fin.: frumenta, Verg. A. 4, 405: hordea, id. E. 5, 36: lilia, id. ib. 10, 25: ilex, Sall. J. 93, 4; cf.: et antiqua robora, Quint. 10, 1, 88: grandissimum alicae genus, Plin. 18, 11, 29, § 112: grandissimae olivae, id. 15, 3, 4, § 15 et saep.: litterae (opp. minutae), Plaut. Bacch. 4, 9, 68; cf.: epistola sane grandis, Cic. Att. 13, 21, 1: sane grandes libri, id. Rep. 3, 8: grandiores libri, id. Att. 13, 13, 1: verbosa et grandis epistula, Juv. 10, 71: erat incisum grandibus litteris, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74: corpora, Lucr. 6, 303: saxa, id. 1, 289; Caes. B. G. 7, 23, 2; 7, 46, 3; cf.: cervi eminentes, id. ib. 7, 72, 4: tumulus terrenus, id. ib. 1, 43, 1: vas, Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47; cf. patella, id. ib. § 46: speculum, Quint. 11, 3, 68: cothurni, Hor. A. P. 80: lumina, Ov. M. 5, 545; cf. membra, id. ib. 10, 237: ossa, id. ib. 9, 169: conchae, Cic. N. D. 2, 48, 123: rhombi, Hor. S. 2, 2, 95; cf.: opes grandiores, Plin. 11, 16, 16, § 47: smaragdi, Lucr. 4, 1126: divitiae, id. 5, 1118; cf.: alicui grandem pecuniam credere, Cic. Rab. Post. 2, 4: pecunia, id. Verr. 1, 9, 24; id. Fam. 13, 61; Sall. C. 49, 3; Liv. 10, 46, 10; 27, 20, 7; 32, 40, 9; Suet. Aug. 12; id. Ner. 24; cf. faenus, Cic. Fl. 21, 51: aes alienum, Sall. C. 14, 2; 24, 3; Plin. 7, 38, 39, § 127; cf. also: donativum grandius solito, Suet. Galb. 16: cenae, Quint. 10, 1, 58; cf. convivium, id. 11, 2, 12: amiculum grandi pondere, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.: grande pondus argenti, id. Caecin. 4, 12: grande onus exiguo formicas ore gerentes, Ov. M. 7, 625: elementa, bulky, massive, heavy, id. ib. 1, 29.
      In neutr. as grandia ingrediens, advancing with great strides: μακρὰ βιβάς, Gell. 9, 11, 5: grandia incedens, Amm. 22, 14.
    2. B. Of persons, grown up, big, tall; and more freq. pregn., advanced in years, aged, old; also with natu or aevo.
          1. (α) Absol.: an sedere oportuit domi virginem tam grandem, Ter. Ad. 4, 5, 39: videras grandis jam puer bello Italico, etc., Cic. Pis. 36, 87: nobilis ut grandi cecinit Centaurus alumno (i. e. Achilli), Hor. Epod. 13, 11: (Q. Maximus) et bella gerebat ut adolescens, cum plane grandis esset, etc., Cic. de Sen. 4, 10; cf. Lucr. 2, 1164: legibus annalibus cum grandiorem aetatem ad consulatum constituebant, adolescentiae temeritatem verebantur, etc. (shortly after: progressus aetatis), a more advanced age, Cic. Phil. 5, 17, 47; so, grandior aetas, Ov. M. 6, 28; 7, 665: quandoquidem grandi cibus aevo denique defit, Lucr. 2, 1141: metuens virgae jam grandis Achilles cantabat, Juv. 7, 210.
          2. (β) With natu or aevo: non admodum grandis natu, sed tamen jam aetate provectus, Cic. de Sen. 4, 10; so, grandis natu, id. Verr. 2, 5, 49, § 128; id. Rosc. Com. 15, 44; Plin. Ep. 8, 23, 7; Suet. Ner. 34; id. Aug. 89; Hor. Ep. 1, 7, 49; cf.: in aetate consideratur puer an adolescens, natu grandior an senex, Cic. Inv. 1, 24, 35; so, grandior natu, Plaut. Aul. 2, 1, 37: grandi jam natu vexatus, Suet. Aug. 53: grandis aevo parens, Tac. A. 16, 30 fin.; cf.: jam grandior aevo genitor, Ov. M. 6, 321.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., great, strong, powerful: subsellia grandiorem et pleniorem vocem desiderant. Cic. Brut. 84, 289: vox (opp. exigua), Quint. 11, 3, 15: perspicuo et grandi vitio praeditum exemplum, Cic. Inv. 1, 47, 88; cf.: exemplis grandioribus uti, id. Div. 1, 20, 39: de rebus grandioribus dicere, id. Fin. 3, 5, 19: supercilium, lofty, Juv. 6, 169: Maecenas, mearum Grande decus columenque rerum, Hor. C. 2, 17, 4: ingenium, Ov. M. 6, 574: certamen, Hor. C. 3, 20, 7: munus, id. ib. 2, 1, 11: praemia meritorum, id. Ep. 2, 2, 38: carmen, Juv. 6, 636: malum, Hor. S. 2, 1, 49: lethargus, id. ib. 2, 3, 145: alumnus, noble, id. Epod. 13, 11: si metit Orcus Grandia cum parvis, id. Ep. 2, 2, 179; so absol.: grandia, id. C. 1, 6, 9; id. A. P. 27.
    2. B. In partic., of style, great, grand, lofty, sublime: genus quoque dicendi grandius quoddam et illustrius esse adhibendum videtur, Cic. de Or. 2, 82, 337: grande atque robustum genus dicendi (opp. subtile), Quint. 12, 10, 58: causae (opp. pusillae), id. 11, 3, 151: antiqua comoedia, id. 10, 1, 65: grandia et tumida themata, id. 2, 10, 6: sententiae, id. 2, 11, 3: grandia elate, jucunda dulciter, moderata leniter canit, id. 1, 10, 24.
      Of the speaker: (oratores Thucydidi aequales) grandes erant verbis, crebri sententiis, compressione rerum breves, Cic. Brut. 7, 29; cf.: Thucydides rerum gestarum pronunciator sincerus et grandis, id. ib. 83, 287: causidicus amplus atque grandis, id. Or. 9, 30: quo grandior sit et quasi excelsior orator, id. ib. 34, 119: oratores, alii grandes aut graves aut copiosi, id. Opt. Gen. 1, 2: multis locis grandior (Lysias), id. ib. 3, 9: fiunt pro grandibus tumidi, Quint. 10, 2, 16; 10, 1, 77.
      Adv.: in two forms.
    1. A. grandĭter (acc. to II.), greatly, strongly, very (poet. and in postAug. prose): quamvis grandius ille (Alcaeus) sonet, sublimely, Ov. H. 15, 30: illud mihi inter maxima granditer cordi est, exceedingly, Sid. Ep. 7, 4: frugi pater, id. ib. 2: affectus, Aug. Conf. 1, 9.
    2. B. grandō (rare and poet.), the same: grande fremens, strongly, aloud, Stat. Th. 12, 684: grande sonat. Juv. 6, 517.

* grandiscāpĭus, a, um, adj. [grandis-scapus], having a large stem or trunk: arbores, ut ita dicam, grandiscapiae (shortly before: magnarum arborum truncos cum scapo suo transferri), Sen. Ep. 86, 19.

grandĭsŏnus, a, um, adj. [grandissonus], high-sounding (late Lat.): modi, Sedul. 1, 2.

grandĭtas, ātis, f. [grandis], greatness.

  1. * I. Lit., of age (acc. to grandis, I. B.): aetatis granditas, Sisenn. ap. Non. 115, 13.
  2. II. Trop., of style (v. grandis, II. B.), grandeur, sublimity (very rare): idque apparet ex genere et granditate verborum, * Cic. Brut. 31, 121: non illi vis, non granditas, non sublimitas defuit, Plin. Ep. 6, 21, 5.

grandĭter, adv., v. grandis fin. A.

* grandĭuscūlus, a, um, adj. dim. [grandis, I. B.]. pretty well grown up: virgo, Ter. And. 4, 5, 19 (dub.; Fleck. grandicula).

grando, ĭnis, f. (masc., Varr. ap. Non. 208, 11) [Sanscr. hrād-uni, storm; Gr. χάλαζα for χαλαδ-ια], hail, a hail-storm.

  1. I. Lit., Plaut. Most. 1, 2, 58; id. Merc. 5, 2, 19; Cic. N. D. 3, 35, 86; Liv. 28, 37, 7; Verg. G. 1, 449; Hor. C. 1, 2, 2; 3, 1, 29 et saep.: nimbus cum saxea grandine subito est exortus ingens, hailstones, Auct. B. Afr. 47, 1.
    In plur.: terrere animos, nimbis, nivibus, grandinibus, etc., Cic. N. D. 2, 5, 14: grandines ruunt, Plin. 2, 38, 38, § 103.
    1. B. Transf., poet., a shower, i. e. a great quantity, a multitude: et densa resonant saxorum grandine turres, Sil. 2, 38: aspera saxorum, id. 9, 578.
  2. * II. Trop., of copious speech: qui grandines Ulixei (superat), Aus. Ep. 16, 13.

grānĕus, a, um, adj. [granum], of corn, only as subst.: grānĕa, ae, f. (sc. puls), a sort of frumenty or pap made of pounded corn, Cato, R. R. 86; Hier. Paralip. 1, 23.

Grānīcus, i, m., = Γράνικος, a small river in Mysia, which has its source in Mount Ida, and is famous for the victory of Alexander the Great over the Persians which took place on its banks, Mel. 1, 19, 2; Plin. 5, 32, 40, § 141; Ov. M. 11, 763; Curt. 3, 1, 9.

* grānĭfer, ĕra, ĕrum, adj. [granumfero], grain-bearing, a poet. epithet of ants: agmen, Ov. M. 7, 638.

Grānĭus, a, name of a Roman gens: Q. Granius, a praeco, famous for his puns, Lucil. ap. Cic. Brut. 43, 160; 46, 172; Cic. Planc. 14, 33 al.

A maximum of 100 entries are shown.