Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

insĭdĭae, ārum, f. plur. (in sing. insidia prima, Sall. Fragm. ap. Charis. p. 75 P.) [insideo], an ambush, ambuscade (class.).

  1. I. Lit
    1. A. Of persons: qui sustinuerant primos impetus insidiarum, Hirt. B. G. 8, 19: equites procedere longius jussi, donec insidiae coorirentur, Tac. H. 2, 24.
    2. B. Of place: si forte in insidias devenero, Plaut. As. 1, 1, 92: signa aenea in insidiis ponere, Cic. Deiot. 7, 21: milites in insidiis collocare, Caes. B. G. 3, 20: intrare insidias, id. B. C. 3, 38.
      Particular phrases.
          1. (α) To lay an ambush for any one: insidias dare alicui, Plaut. Mil. 2, 3, 32: facere vitae alicujus, Cic. Q. Fr. 2, 3, 4: ponere vitae alicujus, id. Sest. 18, 41: insidias penitus abstrusas ponere contra aliquem, id. Agr. 2, 18, 49: parare alicui, id. Rosc. Am. 9, 26: tendere, id. Rosc. Com. 16, 46: collocare, id. Mil. 10, 27: comparare, id. Clu. 16, 47: struere, id. ib. 66, 190: componere, Tac. H. 5, 22: compo nere in aliquem, Prop. 2, 32 (3, 30), 19: componere alicui, Tib. 1, 6, 4: disponere, Quint. 4, 2, 48: afferre ovilibus, Calp. Ecl. 1, 40: avibus moliri, Verg. G. 1, 271.
          2. (β) In abl. alone, abl. with ex, or acc. with per, by artifice or stratagem, craftily, insidiously: Marcellus insidiis interfectus est, Cic. Att. 13, 10, 3: per insidias quempiam interficere, id. Dom. 23: per insidias circumvenire, Caes. B. G. 1, 42: non ex insidiis, sed aperte ac palam elaborare, Cic. Or. 12, 38: ex insidiis invadere aliquem, Sall. J. 113, 6.
  2. II. Trop., artifice, crafty device, plot, snare: nimis insidiarum ad capiendas aures adhiberi videtur, Cic. Or. 51, 170: compositae orationis insidiis fidem alicujus attentare, id. ib. 61, 208: noctis, Verg. G. 1, 426: maris, Val. Fl. 1, 416: post obitum parentis periculo insidiarum subjectus pupillus, Gai. Inst. 2, 181.

insĭdĭor, ātus, 1, v. dep. (act. form insidiaverint for insidiati erunt, Dig. 48, 19, 28, § 11) [insidiae], to lie in ambush, lie in wait for; constr. with dat.

  1. I. Lit.: quam diu mihi, Catilina, insidiatus es, Cic. Cat. 1, 5, 11: apris, Mart. 12, 14, 10: in legatis insidiandis, Cic. Cael. 21, 51.
  2. II. Trop.: somno maritorum, Cic. Cat. 1, 10, 26: tempori, to watch for, seize upon the favorable moment, Liv. 23, 35, 15: temporibus, to watch the changes of the times, to turn them to one’s own advantage, Vell. 2, 21.